Choroby buraka ćwikłowego
Burak ćwikłowy narażony jest na występowanie chorób grzybowych i bakteryjnych. W artykule opisujemy objawy poszczególnych choroby oraz sposoby jak się ich ustrzec.
Chwościk buraka (Cercospora beticola)
Objawy:
Choroba grzybowa występująca powszechnie w rejonach uprawy buraków, szczególnie niebezpieczna jest we wczesnej fazie wzrostu roślin (faza wschodów), w uprawach na botwinkę. Na liściach porażonych roślin pojawiają się okrągłe, szarobrunatne plamy, ze srebrzystopopielatym środkiem, otoczone czerwonobrunatną obwódką. Plamy z czasem wysychają, a martwa tkanka wykrusza się, w wyniku czego w liściach powstają otwory. Choroba na starszych roślinach nie powoduje strat, a jej chemiczne zwalczanie rzadko jest uzasadnione. Niektóre nowe odmiany buraków wykazują wrażliwość na tę chorobę. Tolerancyjnymi odmianami na tę chorobę są odmiany krajowe.
Pierwotnym źródłem choroby są resztki zainfekowanych roślin pozostawione w polu. Źródłem infekcji może być także obornik, jako następstwo spasania bydła porażonymi liśćmi buraków. Patogen rozwija się bardzo intensywnie w warunkach wysokiej wilgotności powietrza i umiarkowanej temperaturze.
Profilaktyka i zwalczanie:
Chronić rośliny zwłaszcza w fazie wschodów, po ukazaniu się pierwszych liścieni. Z chwilą pojawienia się pierwszych objawów choroby należy rośliny opryskiwać zalecanymi do IP środkami ochrony roślin.
Mączniak prawdziwy buraka (Erysiphe communis)
Objawy:
Choroba atakuje rośliny najczęściej w porze suchej i podczas wysokiej temperatury powietrza. Na liściach i ogonkach liściowych pojawiają się początkowo pojedyncze i stopniowo zlewające się białe plamy mączystego nalotu grzyba. Liście ulegają chlorozie i stopniowo zamierają. Przy dużym nasileniu choroby, zwłaszcza podczas chłodniejszych i wilgotnych dni może nastąpić wtórne zakażenie przez inne grzyby i bakterie patogeniczne. Grzyb atakuje w okresach ciepłych i suchych, lecz do zakażenia roślin niezbędny jest krótki okres zwilżenia liści, występujący podczas nocnych i porannych mgieł.
Profilaktyka i zwalczanie:
Utrzymywanie roślin w dobrej kondycji, w wypadku dużego zagrożenia opryskiwać rośliny jednym z zalecanych do IP środków ochrony roślin.
Zgnilizna twardzikowa (Sclerotinia sclerotiorum)
Objawy:
Uwidacznia się w postaci obfitego, puszystego białego nalotu grzybni na porażonej tkance w trakcie składowania lub długotrwałego przechowania. W białej grzybni mogą być widoczne czarne sklerocja grzyba (forma przetrwalnikowa grzyba). Grzyb posiada szeroki zakres roślin żywicielskich. W warunkach chłodnej i wilgotnej pogody zarodniki przetrwalnikowe znajdujące się tuż pod powierzchnią zakażonej gleby kiełkują bezpośrednio lub wytwarzając miseczkowate owocniki tzw. apotecja, koloru brązowego. Na owocnikach tworzą się zarodniki konidialne – infekcyjne, które są przenoszone przez wiatr i wodę.
Pierwsze infekcje mogą pojawiać się na ogonkach liściowych lub tuż przy główce buraków, widoczne w postaci ciemnobrązowych wodnistych plam. Plamy w krótkim czasie pokrywają się białym puszystym nalotem grzybni z widocznymi wewnątrz sklerocjami. Choroba do przechowalni lub kopca dostaje się wraz z zakażonymi korzeniami lub resztkami liści. Największe straty choroba powoduje w czasie przechowania.
Profilaktyka i zwalczanie:
Dokładne zwalczanie chwastów obniża ryzyko wystąpienia choroby. Należy uwzględniać prawidłowe zmianowanie roślin. Utrzymywać stałą temperaturę i wilgotność w czasie przechowania.
Parch zwykły buraka (Streptomyces scabies)
Objawy:
Na korzeniach pojawiają się charakterystyczne skorkowaciałe wzniesienia. Parch zwykły występuje na glebach lekkich, suchych i alkalicznych lub świeżo wapnowanych. Objawy choroby w postaci skorkowaciałych wzniesień na korzeniach są powodem nadmiernego wzrostu liczby i wielkości zakażonych bakterią komórek. Sprawca choroby posiada wiele roślin żywicielskich. Oprócz buraków atakuje także: marchew, buraki pastewne i cukrowe, ziemniaki, brukiew, rzodkiew, pasternak i inne.
Profilaktyka i zwalczanie:
Nawadniania buraków dokonywać tylko w warunkach konieczności. Nie wapnować gleb bezpośrednio przed uprawą buraków oraz unikać uprawy po roślinach wrażliwych.
Źródło: „Metodyka INTEGROWANEJ PRODUKCJI BURAKÓW ĆWIKŁOWYCH”, Opracowanie zbiorowe Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, Warszawa, grudzień 2014 r.
