Nabór na finansowanie nowych projektów innowacyjnych
W dniach 16-17 września br. we Wrocławiu odbyła się konferencja pt. Wsparcie wdrażania Interwencji 13.5 – projekty GO EPI drogą do rozwoju rolnictwa. Została ona zorganizowana przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Warszawie. Jej program był ukierunkowany na zakres możliwości realizacji projektów badawczo-wdrożeniowych w ramach nowych naborów Współpracy Grup Operacyjnych EPI. Dzięki hybrydowej formule, w wydarzeniu wzięło udział ponad 200 osób z szeroko rozumianego środowiska rolniczego.
Interwencja 13.5 – cele i zasady funkcjonowania
Jest to wsparcie finansowe w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej (WPR) na lata 2023-2027. Celem Interwencji 13.5 „Współpraca Grup Operacyjnych EPI” jest tworzenie Grup Operacyjnych (GO) poprzez łączenie partnerów z wzajemnie uzupełniających się dziedzin, a następnie opracowanie i wdrożenie innowacyjnych projektów. Według przekazanych informacji za innowacje uważa się by np. produkt lub proces (technologia), metoda organizacji, metoda marketingu – nowe lub znacząco udoskonalone oraz przeznaczone do wprowadzenia na rynek w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym, w tym na rzecz rozwijania produkcji w systemach jakości żywności oraz rolnictwa 4.0. Wnioski składa się przez platformę usług elektronicznych (PUE) na stronie internetowej ARiMR.
Tworzenie Grup Operacyjnych (GO)
W skład GO wchodzą co najmniej dwa podmioty spośród: rolników, przedsiębiorców, podmiotów świadczących doradztwo rolnicze, jednostek naukowych i właścicieli lasów. Przy czym obecność co najmniej jednego rolnika jest obligatoryjna. GO mogą mieć formę konsorcjum lub spółki celowej. Podczas konferencji zwrócono uwagę, że GO warto zawiązać w formie konsorcjum, ponieważ podstawą jego działania jest umowa. Ponadto nie podlega ono rejestracji, nie musi posiadać majątku wspólnego i nie wymaga utworzenia określonej struktury organizacyjnej. W związku z powyższym podmioty wchodzące w skład konsorcjum są niezależne i nie powstaje między nimi trwały związek gospodarczy. Konsorcjanci tylko podejmują wspólne działania na rzecz realizacji jednorazowego przedsięwzięcia gospodarczego zawartego w umowach (dowolnie kształtują treść umowy konsorcjum). Jeśli GO realizuje operację, w której występują koszty badań, to wymagany jest również podmiot tworzący system szkolnictwa wyższego i nauki. Z kolei gdy operacja jest ukierunkowana na rzecz rozwijania produkcji w systemach jakości żywności, to wymagany jest podmiot uczestniczący w krajowych lub unijnych systemach jakości.
Interwencja 13.5 – finansowanie
Na ten cel przewidziano zarówno środki finansowe [euro]: z UE (59 950 000,00) i publiczne (109 000 000,00). W zakres dofinansowania na cel Interwencji 13.5 wchodzi wsparcie przygotowawcze 13.5.1. Jest to nabór na utworzenie GO, a beneficjent może wnioskować o płatność ryczałtową do 50 tys. złotych w oparciu o planowany budżet projektu. Obejmuje to m.in. odpłatne korzystanie z maszyn, urządzeń, wyposażenia i nieruchomości, zakup badań naukowych, organizacji lub udziału w szkoleniach itd. Środki finansowe z tytułu pomocy dla wsparcia przygotowawczego są wypłacane w dwóch transzach:
- pierwsza transza pomocy obejmuje 80% kwoty przyznanej pomocy i jest wypłacana, jeżeli beneficjent utworzył Grupę Operacyjną EPI,
- druga transza pomocy obejmuje 20% kwoty przyznanej pomocy i jest wypłacana, jeżeli beneficjent przedstawił plan operacji oraz uproszczoną opinię o innowacyjności operacji.
Nabór odbędzie się w okresie 3.11.2025 – 3.12.2025 r. Z kolei celem drugiego naboru (13.5.2) jest realizacja projektu dla GO w formie ryczałtu do 350 tys. zł i refundacji do 2,5 mln. zł. Nabór na to wsparcie planowane jest na kwiecień 2026 r. Jeśli GO uzyska dofinansowanie w ramach naboru 13.5.1 (przygotowawcze) automatycznie musi aplikować i spełnić minimalne warunki o dofinansowanie na realizację operacji (drugiego naboru) pod rygorem zwrotu pieniędzy. W przypadku realizacji operacji złożenie pierwszego wniosku o płatność pośrednią nastąpi w terminie 9 miesięcy od dnia zawarcia umowy, a zakończenie realizacji operacji i złożenie WOP końcową nastąpi nie później niż do dnia 30 czerwca 2029 r. Trzeba podkreślić, że beneficjent ma obowiązek upowszechniania informacji dotyczących operacji za pośrednictwem KSOW+ najpóźniej do dnia złożenia wniosku o płatność drugiej transzy oraz współpracy z brokerami innowacji w zakresie przekazywania informacji o przebiegu operacji, w okresie jej realizacji.
Warunki uzyskania wsparcia
W przypadku naboru na wsparcie przygotowawcze pomoc może być przyznana dla wnioskodawcy, który uzyska przynajmniej 49 pkt. (max. 98 pkt.), a na realizację operacji przynajmniej 67 pkt. (max. 134 pkt.). Kryteria punktowe obejmują m.in. aktualne doświadczenie w tworzeniu partnerstw (udziału w projektach), liczbę rolników, rodzaj finalnego rezultatu operacji, dostosowania metodologii badawczej i adekwatności zakresu operacji do czasu realizacji, zakładanego budżetu i rezultatów. W tym miejscu trzeba zaznaczyć, że wniosku o dofinansowanie o wsparcie przygotowawcze nie może złożyć istniejąca Grupa Operacyjna EPI, której została przyznana pomoc w ramach działania „Współpraca” w ramach PROW 2014-2020.
W związku z tym, że wspomniane nabory są prowadzone na dofinansowanie projektów o nowatorskim charakterze niezbędna jest opinia o innowacyjności. Grupa operacyjna ma obowiązek załączyć ją do wniosku. Opinia ta musi być wystawiona przez podmiot tworzący system szkolnictwa wyższego i nauki posiadający kategorię naukową A+, A lub B+ w dyscyplinie właściwej dla zakresu operacji. Opinia potwierdza spełnienie kryteriów oceny innowacyjności, w szczególności takich jak: prawidłowość sformułowanych celów i efektów operacji, adekwatność proponowanych rozwiązań do zidentyfikowanych problemów, możliwość wdrożenia rezultatów w gospodarstwach rolnych, zgodność z celami Strategii „Od pola do stołu” i innowacyjny charakter proponowanych działań. Dokument zawiera dane identyfikacyjne Grupy Operacyjnej oraz jednoznaczne potwierdzenie, że planowana operacja prowadzi do wdrożenia nowych lub znacząco udoskonalonych produktów, technologii, metod organizacji lub marketingu w sektorach: rolnym, spożywczym i leśnym.
