Jaka będzie przyszłość upraw pora?

Wykład o przyszłości pora poprowadził Gerd Schumacher, koordynator ds. rozwoju pora w Rijk Zwaan. Wziął pod uwagę: produkcję polową, konsumenta i jego oczekiwania dotyczące formy produktu oraz oczekiwania ogrodników wobec porów od firmy Rijk Zwaan. Problematyka związana z produkcją warzyw to przede wszystkim tematy związane z ochroną roślin, a także mechanizacją procesów na polu.

Szkodniki pora – głównie wciornastki

Największe problemy w uprawie porów stwarzają wciornastki i ich zwalczanie. Producenci mają z roku na rok coraz więcej trudności ze zwalczaniem tych szkodników, gdyż na rynku jest coraz mniej zarejestrowanych insektycydów. Gerd Schumacher uważa, że finalni odbiorcy pora – sieci supermarketów i konsumenci będą w przyszłości  świadomie akceptować uszkodzenia liści pora na skutek żerowania wciornastka wiedząc, że zastosowano tam pestycydów.

Drugą opcją zmiana formy przygotowania produktu. Sprzedaż tylko wyłącznie wybielonej łodygi bez liści. Aby to było możliwe konieczna jest ścisła i partnerska współpraca producentów i sieci supermarketów aby przekonać konsumentów do innej formy produktu.

Na plantacjach pora, producenci oprócz insektycydów mogliby wspomagać się metodami alternatywnymi jak rośliny pułapkowe np.: smagliczka nadmorska. Tam namnażają się wrogowie naturalni szkodników – np. Orius laevigatus. Jest to gatunek skutecznie ograniczający populację wciornastków. Metoda ta znajduje już zastosowanie na zachodnioeuropejskich plantacjach.

– Nadzieją jest też oczekiwanie na nowe substancje aktywne przeciwko wciornastkom. Jednak po rozmowach z firmami chemicznymi okazuje się, że nie ma takich na razie w planach – stwierdził G. Schumacher.

Gerd Schumacher poinformował, że prowadzone są testy uprawy pora w hydroponice. Takie uprawy są w pełni kontrolowane i nie podlegają tak silnej presji chorób i szkodników jak w uprawie polowej. Jednakże obecnie koszty takiej uprawy są zbyt wysokie aby  się to opłacało wprowadzać na szeroką skalę.

Automatyzacja procesu czyszczenia porów – kolejny kluczowy etap modernizacji produkcji

Mechanizacja i robotyzacja uprawy pora od sadzenia do zbioru to trend, który jest już widoczny na wielu plantacjach w Europie. Jednak kolejnym przełomowym krokiem będzie pełna automatyzacja procesu mycia, sortowania i pakowania pora. Obecnie jest to jeden z najbardziej pracochłonnych etapów — wymaga ręcznego usuwania nadmiaru ziemi, przycinania korzeni, wyrównywania długości liści oraz selekcji jakościowej. Wysokie koszty pracy oraz trudność w znalezieniu sezonowych pracowników sprawiają, że czyszczenie stanowi „wąskie gardło” w łańcuchu obróbki porów.

Firma Rijk Zwaan wychodzi naprzeciwko tym zmianom oferując nową linię swoich odmian pora. To nowe odmiany we wszystkich segmentach. Charakteryzujące się stabilnym i wyrównanym wzrostem, wzniesionym pokrojem, szerokim pakietem odporności i bardzo łatwym czyszczeniem. Odmiany te atrakcyjnie prezentują się w klasycznych skrzynkach, ale również w innowacyjnych opakowaniach typu cross-box, sticks lub baby-leeks.

Zapotrzebowanie rynku na pory

Europa produkuje około 660–700 tys. ton pora rocznie. Najwięksi producenci na starym kontynencie to Francja, Belgia i Niemcy. Według danych za 2023 rok, Francja wyprodukowała około 164 tys. ton porów. Pory są dostępne przez większość roku w Europie (choć sezonowość wpływa na jakość), co zapewnia ciągły popyt.

W kwestii konsumentów i ich wymagań, ważna jest wielkość konsumpcji, kim będzie docelowy konsument i jak będzie wyglądał produkt na rynku. Obecnie Holandia i Belgia ma najwyższe spożycie porów na osobę 3 kg/rok, Polska i Francja – 2 kg, Niemcy – 1,25 kg. Konsumpcja w ciągu 5 lat w Niemczech spadła o 25%. Gerd Schumacher zwrócił uwagę, że pory są wykorzystywane głównie przez starsze osoby, używane tylko w kuchni tradycyjnej.

– Konsument jutra ma inne priorytety. Nie chce tracić czasu na komponowanie posiłków z pojedynczych, surowych  składników. Ma mniejsze umiejętności kulinarne i woli wybierać produkty wstępnie przygotowane. Ten trend jest już widoczny w rozwiniętych krajach Europy Zachodniej. Młodzi ludzie wykorzystują produkty gotowe w kuchni. Ważnym aspektem jest niechęć młodego pokolenia do marnowania żywności i wytwarzania niepotrzebnych odpadów. Pandemia COVID-19 spowodowała, że klienci chętniej wybierają gotowe produkty ready-to-eat. – podkreślił prelegent.

–  Dodatkowo warto zadać sobie pytanie, czy prezentacja porów, jaka jest obecnie w marketach jest atrakcyjna dla konsumenta? Wielka Brytania już poszła o krok dalej i oferuje pory umyte, pozbawione zielonej części flagowej, zapakowane w folię. Jest to bardziej przyjazna forma podania porów. Francja poszła o krok dalej oferując gotowe do gotowania pory, które można przygotować w zaledwie kilka minut w mikrofalówce – kontynuował.

Dobre odmiany na potrzeby producenta i odbiorcy

Firma Rijk Zwaan jest w czołówce największych światowych  dostawców wysokiej jakości profesjonalnych nasion warzyw. Hodowla i wdrożenie innowacyjnych odmian pora to dla nas ważne wyzwanie. Obecnie prowadzimy intensywną reprodukcję nasion aby zapewnić w najbliższych latach pełną dostępność odmian  dla naszych klientów – poinformował Gerd Schumacher. Obecnie na polskim rynku firma Rijk Zwaan oferuje nasiona odmian Floccus RZ F1, Nebulus RZ F1, Fractus RZ F1, Volutus RZ F1 i Radiatus RZ F1. W nowym sezonie rozszerzamy ofertę o kolejne pozycje: Incus RZ F1, Aratus RZ F1, Gregalus RZ F1 i Sastruga RZ F1. To 9 odmian, od tych sadzonych najwcześniej do tych, zbieranych wiosną po przezimowaniu – powiedział Gerd Schumacher. 

– Nowe portfolio odmian pora to tak naprawdę początek. Każda nowa odmiana wprowadzana na rynek będzie posiadała ulepszone cechy użytkowe. Dążymy również do zwiększania odporności naszych odmian. Obecnie część z nich ma już pełen pakiet odporności IR  na choroby i wciornastka. Jako niezależna firma rodzinna, Rijk Zwaan stara się być zawsze blisko producenta. Współpraca i partnerstwo to dla nas kluczowe wartości – podsumował Gerd Schumacher.