Do kiedy?

Planowo właściciele gospodarstw rolnych mają podstawowy czas na składanie wniosków do 15 maja (a wprowadzenie zmian we wnioskach do 31 maja br.). Jeżeli zostaną wykryte nieprawidłowości w ramach kontroli administracyjnych lub systemu monitorowania obszarów, ARiMR poinformuje beneficjenta dopłat o konieczności naniesienia zmian we wniosku (do 15 września br.). Po 15 maja można jeszcze złożyć wniosek (ostatecznie do 10 czerwca 2024 r.), niemniej za każdy dzień roboczy opóźnienia stosowane będzie zmniejszenie kwoty płatności w wysokości 1%. Podobnie jak w ubiegłym roku wnioski składa się wyłącznie elektroniczne za pomocą aplikacji eWniosekPlus dostępny pod adresem: https://ewniosek.arimr.gov.pl/

W tegorocznej kampanii o płatności pracownicy wojewódzkich Ośrodków Doradztwa Rolniczego (ODR-ów) bezpłatnie pomagają w wypełnianiu wniosków. Oprócz tzw. płatności bezpośrednich rolnicy mogą również wnioskować o inne formy wsparcia np. płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne, ekologiczne, premie zalesieniowe, płatności mające na celu poprawę dobrostanu zwierząt i inne, w tym popularne tzw. ekoschematy.

Warunki ubiegania się o dopłaty bezpośrednie

Warto przypomnieć, że dopłaty bezpośrednie są przyznawane rolnikowi, jeżeli prowadzi działalność rolniczą, a łączna powierzchnia gruntów objętych obszarem zatwierdzonym do podstawowego wsparcia dochodów wynosi co najmniej 1 ha. Ponadto płatności te są przyznawane do powierzchni działki rolnej lub jednostki gruntu nierolniczego o powierzchni wynoszącej minimum 0,1 ha.

Wiele pytań dotyczy również kwestii dopłat do gruntów objętych dzierżawą. Według informacji Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi warunkiem przyznania płatności jest posiadanie na podstawie tytułu prawnego gruntu deklarowanego do płatności, na dzień 31 maja roku złożenia wniosku. Warunek posiadania prawa do użytkowania gruntów może zostać spełniony poprzez wszystkie dopuszczone prawem formy, jak np. tytuł własności czy umowa dzierżawy, w tym umowa ustna. Płatności przysługują faktycznemu użytkownikowi gruntów rolnych, który wykonuje wszelkie czynności niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania gospodarstwa. Mogą nimi być działania organizacyjne, kierownicze, jak i osobiste zaangażowanie w bezpośrednie wykonywanie pracy fizycznej w gospodarstwie, np. w zakresie określenia doboru roślin, czynności agrotechnicznych oraz dokonania zbioru plonu. W związku z powyższym do płatności nie jest uprawniony właściciel gruntu, który nie prowadzi na nim działalności rolniczej.

Płatność dla małych gospodarstw zamiast płatności bezpośrednich?

Podobnie jak w ubiegłym roku gospodarstwa stosunkowo małe (według zapisów prawa do 5 ha UR), a precyzując – ich właściciele – mogą wnioskować o tzw. płatność dla małych gospodarstw wdrożoną na lata 2024-2027. Nie wymaga ona spełniania wielu warunków w porównaniu dla wnioskodawców o płatności bezpośrednie. Wyższe płatności dla małych gospodarstw mają stanowić rekompensatę w związku z brakiem technicznych możliwości ubiegania się o ekoschematy. Szacunkowa stawka wynosi 225 EUR/ha. Według przekazanych informacji szacuje się, że z tej formy płatności skorzysta rocznie ok. 50% rolników posiadających gospodarstwa do 5 ha, tj. ok. 310 tys. gospodarstw. Producenci rolni gospodarujący na areale do 5 ha powinni jednak dobrze przemyśleć czy bardziej opłaca się wnioskować o płatności bezpośrednie czy płatność dla małych gospodarstw.

Uzupełniająca Płatność Podstawowa

Jedną z dodatkowych form wsparcia jest uzupełniająca płatność podstawowa (UPP). Dla ogrodników prowadzących uprawę roślin warzywnych jest to płatność, która może być przyznawana przede wszystkim do powierzchni gruntów ornych, na których dokonali zasiewu roślin gatunków na przyoranie (tzw. nawozów zielonych) w celu podniesienia żyzności gleby. Przyoranie/wprowadzenie biomasy roślinnej w wyniku zastosowania zabiegu mechanicznego musi nastąpić w terminie do dnia 31 sierpnia roku, w którym producent złożył wniosek o przyznanie tej płatności i nie może prowadzić uprawy takich roślin krócej niż rok. Warzywnicy w swoich płodozmianach oprócz roślin na przyoranie uwzględniają również m.in. zboża, rzepak czy soję, na które (o ile są uprawiane w plonie głównym) ta płatność również przysługuje. Aby wnioskować o UPP trzeba spełniać podstawowe warunki, wymienione wcześniej.

Płatność do pomidorów

Można wnioskować również o wsparcie dochodów związane z produkcją wybranych gatunków roślin. Wśród szerokiego grona warzywników o tę płatność mogą wnioskować jedynie producenci uprawiający pomidory. Jest ona przyznawana jeżeli uprawa zostanie założona z rozsady można wykorzystać swój materiał nasadzeniowy lub zakupiony. Kolejnym wymogiem jest minimalna obsada roślin wynosząca 20 000 szt./ha.

Producent musi zawrzeć umowę kontraktacji, w której zobowiązuje się podmiotowi skupującemu (którego przedmiot działalności dotyczy przetworzenia tych warzyw) dostarczyć określoną ilość pomidorów z danej powierzchni objętej wnioskiem o płatność (wskazana w umowie). Producent pomidorów może też zawrzeć taką umowę z grupą lub organizacją producentów, której jest członkiem na podobnych zasadach jw. Do wniosku o przyznanie płatności rolnik dołącza umowę lub jej kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez notariusza albo upoważnionego pracownika Agencji. Umowa może być zawarta również przez małżonka rolnika lub co najmniej jednego ze współposiadaczy użytków rolnych, do których rolnik ubiega się o przyznanie tej płatności.