Nawozy zielone do uprawy warzyw polowych
Nawozy zielone należą do grupy nawozów organicznych, które niezależnie od formy, wzbogacają glebę w składniki pokarmowe i materię organiczną, poprawiają strukturę oraz zwiększają jej pojemność wodną. Oprócz wnoszenia niezbędnych dla roślin składników pokarmowych, wprowadzają do gleby materię organiczną, która jest niezastąpiona w budowaniu i utrzymywaniu trwałej żyzności gleby, jej życia biologicznego oraz zapobieganiu fizycznej i chemicznej erozji.
Nawozy zielone….
są źródłem materii organicznej i składników mineralnych, udostępnianych roślinom w sposób spowolniony, co ogranicza ich wymywanie. Zwiększają zawartość próchnicy i rozluźniają glebę, dzięki czemu zwiększa się pojemność wodna i sorpcyjna podłoża. Poprawiają właściwości fizyczne i chemiczne w głębszych warstwach gleby. Uaktywniają mikroorganizmy glebowe. Rośliny stosowane na nawozy zielone zwiększają liczbę gatunków w płodozmianie, przez co ułatwiają dobór właściwego następstwa roślin. Ograniczają zachwaszczenie oraz występowanie szkodników i chorób. Wartość nawozową poszczególnych roślin uprawianych na nawozy zielone określa się wytworzoną przez nie masą organiczną i zawartością składników pokarmowych.
Rośliny polecane na nawóz zielony
Szczególnie cennym nawozem są rośliny bobowate ze względu na zdolność wiązania wolnego azotu z atmosfery zwiększają zawartość tego pierwiastka w glebie. Ponadto, wiele z nich korzeni się bardzo głęboko, w związku z czym pobiera składniki z głębokich warstw gleby i w ten sposób przemieszcza je w strefę warstwy ornej (po przyoraniu nawozów zielonych i rozkładzie roślin udostępniane są uprawie następczej). Rośliny bobowate uprawia się w czystym siewie lub w mieszankach z trawami i zbożami lub innymi roślinami (słonecznik, gryka, facelia). Stosowanie mieszanek, zamiast pojedynczych gatunków (np. koniczyny lub lucerny z trawami) jest korzystniejsze dla gleby, ze względu na zwiększenie różnorodności gatunkowej, wpływającej dodatnio na jej zdrowotność.
Na zielony nawóz można również wykorzystywać inne rośliny, które szybko rosną i w krótkim czasie dają duży plon masy zielonej (facelia, gryka, zboża, trawy), przez co wnoszą do gleby dużo materii organicznej. Jednak rośliny te nie wzbogacają gleby w dodatkową ilość azotu, gdyż uczestniczą jedynie w jego cyrkulacji: gleba – roślina – gleba i przemieszczaniu w profilu glebowym.
Wartość nawozowa….
przyorywanej masy zielonej zależy od składu gatunkowego, rodzaju uprawy (plon główny czy poplon) oraz terminu wykonania zabiegu. Rośliny uprawiane w poplonie (wyka ozima z żytem, łubin, peluszka, seradela) wnoszą do gleby od 90-160 kg N/ha, a same resztki pożniwne tych roślin (peluszka, łubin) od 46-66 kg N/ha. Znacznie zasobniejsze stanowisko uzyskuje się po przyoraniu resztek pożniwnych jednorocznych mieszanek koniczyny lub lucerny z trawami (124-170 kg N/ha). Efektywność wykorzystania składników pokarmowych z nawozów zielonych zależy od stopnia ich rozdrobnienia i dokładności wymieszania, temperatury i uwilgotnienia gleby. Przyjmuje się, że współczynnik dostępności azotu zawartego w masie zielonej wynosi około 0,5, a fosforu i potasu około 0,7. Oznacza to, że tylko połowa z ogólnej ilości azotu i około 70 % fosforu i potasu, będzie dostępne dla warzyw w ciągu okresu uprawy.
Termin i sposób stosowania
W uprawie warzyw na zbiór wiosenny, nawozy zielone powinny być przyorane jesienią, aby pole mogło być wcześnie przygotowane do sadzenia, dlatego nie zaleca się dla tej uprawy międzyplonów ozimych. W uprawie na zbiór jesienny międzyplony ozime mogą być stosowane, gdyż jest dostatecznie dużo czasu na przygotowanie pola. Powinny jednak być przyorane przynajmniej z miesięcznym wyprzedzeniem w stosunku do terminu sadzenia. W przypadku przyorywania żyta z wyką ozimą należy zabieg ten wykonać przed kłoszeniem się żyta, gdyż wtedy rozkład materii organicznej jest dość szybki. Przyorywanie żyta wykłoszonego, które zawiera dużo trudno rozkładającej się celulozy, prowadzi do zubożenia gleby w azot dostępny i może być przyczyną przesuszenia gleby wskutek utrudnionego
podsiąkania wody.
Przed siewem nasion roślin przeznaczonych na nawozy zielone należy starannie przygotować glebę wykonując orką na głębokość 10-12 cm (gleby lekkie) lub 16-20 cm (gleby średnie i ciężkie). Następnie należy zabronować pole. Na glebach lekkich brony lekkiej używa się tylko po siewie. Jeżeli po siewie nie było opadów deszczu, to glebę należy przywałować wałem wglębnym, a potem zabronować. Nawozy zielone przyoruje się na głębokość minimum 16-20 cm – na glebach lekkich głębiej a na glebach zwięzłych płycej.
Czytaj także: