Ochrona sałaty. Środki na sezon 2025 – cz. II.

Zawierające azoksystrobinę

Azoksystrobina to substancja czynna z grupy strobiluryn, stosowana jako fungicyd w ochronie roślin. Działa systemicznie i translaminarnie, co oznacza, że przemieszcza się w roślinie od korzeni po wierzchołek, chroniąc także te części, które nie zostały bezpośrednio opryskane. Mechanizm działania polega na blokowaniu procesów oddechowych grzybów, substancja hamuje rozwój grzybni i wytwarzanie nowych zarodników, co ogranicza rozprzestrzenianie się choroby. Azoksystrobina zapewnia także długotrwałą ochronę nawet do 8 tygodni, co czyni ją jednym z bardziej trwałych fungicydów. Substancja może być wykorzystywana do ochrony przed takimi chorobami, jak mączniak rzekomy, szara pleśń, zgnilizna twardzikowa, mączniak prawdziwy. Środki ją zawierające (a jest ich sporo – patrz: Wyszukiwarka środków ochrony roślin – zastosowanie – Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi – Portal Gov.pl) stosować zapobiegawczo lub natychmiast po wystąpieniu pierwszych objawów choroby, od fazy początku rozwoju części roślin przeznaczonych do zbioru do końca fazy rozwoju części rośliny przeznaczonej do zbioru (główka osiąga typową wielkość i kształt, BBCH 41- 49).

Zawierające izofetamid

Izofetamid to substancja czynna stosowana w środkach ochrony roślin, należąca do grupy fenylo-okso-etylotiofenoamidów. Działa powierzchniowo i wgłębnie, co oznacza, że chroni rośliny zarówno na ich powierzchni, jak i w ich tkankach. Izofetamid działa jako inhibitor dehydrogenazy bursztynianowej w mitochondriach komórek grzybowych. Blokuje kluczowy enzym w cyklu kwasu cytrynowego, co prowadzi do zakłócenia produkcji energii i ostatecznie do obumarcia patogenu.

Izofetamid hamuje enzym odpowiedzialny za przenoszenie elektronów w łańcuchu oddechowym. Dzięki specyficznemu działaniu na grzyby nie wpływa na rośliny ani organizmy zwierzęce, co czyni go bezpiecznym dla upraw. Działa zarówno zapobiegawczo, jak i interwencyjnie, chroniąc rośliny przed infekcjami grzybowymi.

Substancja występuje w środkach, jak Caspara 400 SC, Izo4Fungi 400 SC, Kenja 400 SC oraz Zenby zarejestrowanych do ochrony sałaty.

Zawierające mandipropamid

Mandipropamid to substancja czynna z grupy amidów, stosowana jako fungicyd w ochronie roślin. Działa wgłębnie i kontaktowo, co oznacza, że chroni zarówno powierzchnię liści, jak i ich wnętrze. Jest stosowany głównie zapobiegawczo i interwencyjnie przeciwko chorobom grzybowym, w uprawie sałaty jest to mączniak rzekomy. Mechanizm działania mandipropamidu polega na tworzeniu warstwy ochronnej, co zapobiegają wnikaniu patogenów, a także blokowaniu kiełkowania zarodników, co hamuje rozwój grzybni i tym samym ogranicza rozprzestrzenianie się choroby. Substancja działa przez kilka tygodni, co pozwala na skuteczną ochronę roślin.

Substancja występuje w środkach, jak Mandius 250 EC oraz Revolte 250 SC i Revus 250 SC. zarejestrowanych do ochrony plantacji sałaty.  

Zawierające oksatiapiprolinę

Oksatiapiprolina to nowoczesna substancja czynna stosowana w fungicydach, która działa systemicznie i kontaktowo, skutecznie zwalczając choroby grzybowe. W sałacie jest to mączniak rzekomy, a np. z ziemniaku – zaraza ziemniaka. Jej mechanizm działania polega na blokowaniu procesów metabolicznych patogenów, co uniemożliwia ich rozwój i rozmnażanie. Substancja zakłóca procesy życiowe patogenów, uniemożliwiając ich rozwój. Blokuje wytwarzanie nowych zarodników, ograniczając rozprzestrzenianie się choroby. Plusem jest to, że działa przez kilka tygodni, zapewniając skuteczną ochronę roślin. Dodatkowo preparaty zawierające oksatiapiprolinę są odporne na deszcz już po 20 minutach od aplikacji.

Do ochrony sałaty zarejestrowany jest produkt Orondis Plus, który zalecany jest przed producenta do stosowania od fazy widocznego 5. liścia (BBCH 15) do fazy, gdy główka osiągnęła typową wielkość i kształt, jest ciasno zamknięta (BBCH 49), do 7 dni przed zbiorem rośliny uprawnej. Pierwszy zabieg wykonać zapobiegawczo, przed pojawieniem się pierwszych objawów choroby, następny zabieg wykonać w miarę potrzeby po 7 – 10 dniach.

Zawierające pirymetanil

Pirymetanil to substancja należąca do grupy anilinopirymidyn, stosowany w ochronie roślin przed chorobami grzybowymi. Działa kontaktowo i wgłębnie (translaminarnie). Jest to Inhibitor syntezy metioniny – blokuje wydzielanie enzymów niezbędnych do infekcji grzybowej, uniemożliwiając rozwój patogenu. Pirymetanil dobrze działa w zakresie 5–20°C, co czyni go efektywnym w chłodniejszych warunkach. Substancja jest także odporna na zmywanie, co sprawia, że pozostaje aktywna nawet po lekkich opadach.

Pirymetanil, zawarty w fungicydzie Scala, jest skuteczny w ochronie sałaty przed chorobami grzybowymi, zwłaszcza szarą pleśnią. Działa zarówno zapobiegawczo, jak i interwencyjnie, co oznacza, że można go stosować przed wystąpieniem infekcji oraz po jej pojawieniu się.

Zawierające propamokarb

Propamokarb w postaci kompleksu z chlorowodorem to substancja o działaniu systemicznym, co oznacza, że wnika do rośliny przez tkanki i przemieszcza się wewnątrz jej organów, chroniąc zarówno liście, jak i korzenie. Substancja zakłóca funkcjonowanie błon komórkowych patogenów, uniemożliwiając ich rozwój oraz hamuje procesy metaboliczne grzybów, ograniczając ich rozprzestrzenianie.

Substancja występuje w produkcie Proplant 722 SL i jest polecana do zwalczania dwóch głównych chorób sałaty – mączniaka prawdziwego i mączniaka rzekomego. Może być stosowany zarówno przed wystąpieniem choroby, jak i po pojawieniu się pierwszych objawów

Fungicydy dwuskładnikowe

W ochronie sałaty są stosowane fungicydy dwuskładnikowe, ponieważ zapewniają szersze spektrum działania i większą skuteczność w zwalczaniu chorób grzybowych. Najczęściej charakteryzuje je podwójny mechanizm działania, co oznacza, ze jeden składnik działa kontaktowo, eliminując patogeny na powierzchni rośliny, a drugi systemicznie, wnikając do tkanek i chroniąc nowe przyrosty. Stosowanie dwóch substancji czynnych zmniejsza ryzyko uodpornienia się grzybów na fungicyd. Stosując produkt dwuskładnikowy producent zapewnia sobie także wydłużoną ochronę, co jest kluczowe w intensywnych uprawach sałaty i innych warzyw liściowych.

Sałata jest narażona na choroby takie jak mączniak rzekomy, szara pleśń i fuzarioza, dlatego stosowanie fungicydów dwuskładnikowych pozwala na bardziej kompleksową ochronę. W jednym zabiegu można odpowiednio zabezpieczyć plantację. Na rynku jest kilka produktów dwuskładnikowych o działaniu fungistatycznym.

Zawierające azoksystrobinę oraz oksatiapiprolinę

Pierwszy to Orondis Evo, który zawiera azoksystrobinę – 250 g oraz oksatiapiprolinę – 12 g zarejestrowany do zwalczania mączniaka rzekomego. Zgodnie z etykietą środek powinno się stosować od fazy widocznego 1. liścia właściwego do fazy, gdy główka osiąga typową wielkość i kształt (BBCH 11-49); nie później, niż do 14 dni przed zbiorem.

Zawierające metalaksyl oraz oksatiapiprolinę

Drugi – Orondis VIP – zawiera metalaksyl-M – 174,4 g oraz oksatiapiprolinę – 30 g. Producent zaleca, aby środek stosować od fazy 2. liścia do końca fazy rozwoju części roślin przeznaczonych do zbioru, gdy główka osiągnęła typową wielkość i kształt i jest ciasno zamknięta (BBCH 12-49).

Zawierające azoksystrobinę oraz difenokonazol

Dwa kolejne produkty zalecane na sezon 2025 Ortiva Top 325 SC oraz Scorpion 325 SC zawierają takie substancje czynne, jak azoksystrobina – 200 g oraz difenokonazol – 125 g. mają szerokie spektrum zwalczanych patogenów, które powodują takie choroby, jak antraknoza, zgnilizna twardzikowa, czerń krzyżowych, zgnilizna twardzikowa, alternarioza, septorioza, mączniak prawdziwy.