Nielegalne środki ochrony roślin to ciągle realny problem
Fałszowanie produktów jest problemem w wielu sektorach, również w rolnictwie. Europol alarmuje, że nielegalne preparaty mogą stanowić nawet 14% rynku środków ochrony roślin w Unii Europejskiej. W handlu nielegalnymi środkami ochrony roślin priorytetem jest szybki zysk, nie liczy się ani skuteczność ochrony, ani bezpieczeństwo, a konsekwencje spadają na tych, którzy użyją fałszowanego środka – na rolników czy ogrodników. Fałszowane preparaty do złudzenia przypominają oryginalne środki, więc klienci często kupują je nieświadomie, skuszeni niską ceną. Użycie w uprawie fałszywych produktów ma jednak poważne skutki – od utraty plonów, nawet po utratę zdrowia.
Nielegalne środki ochrony roślin – kto na tym zarabia?
Produkcja i dystrybucja nielegalnych środków ochrony roślin to domena międzynarodowych grup przestępczych. Transporty nielegalnych preparatów docierają głównie z Azji i Europy Wschodniej. Najczęściej podrabiane są produkty wycofane z rynku. Fałszywe wersje środków ochrony roślin, które już nie są legalnie dostępne, zaczynają być oferowane przez grupy przestępcze.
W zeszłym roku dzięki skutecznym kontrolom na granicy Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) we współpracy z Państwową Inspekcją Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) ujawniła 128 przypadków nieprawidłowości polegających na nielegalnym przywozie lub na niedopełnieniu obowiązków dokumentacyjnych. KAS udaremniła wprowadzenie na rynek 744 kg/l środków ochrony roślin pochodzących z przemytu. Ponadto ujawniła ponad 16 ton środków, które nie zostały zgłoszone do WIORIN.
Konsekwencje ponosi rolnik
Przestępcy działają z premedytacją, oferując rolnikom produkty do złudzenia przypominające oryginalne preparaty. Analiza nielegalnych produktów, np. tych skonfiskowanych podczas kontroli, wykazała, że mogą one zawierać tylko talk i wodę. W najlepszym przypadku taki środek po prostu nie zadziała. W najgorszym, w takich produktach dodatkowo mogą znajdować się zakazane w Unii Europejskiej substancje chemiczne lub toksyczne zanieczyszczenia, które mogą doprowadzić do całkowitego zniszczenia upraw. Produkty z nieznanego źródła stwarzają również poważne zagrożenie dla zdrowia i otoczenia. Ich stosowanie może również prowadzić do trwałego zanieczyszczenia wody i gleby, a także negatywnie wpływać na życie biologiczne, w tym na owady zapylające. Używanie nielegalnych środków ochrony roślin naraża na straty finansowe związane z utylizacją zniszczonej uprawy, rekultywacją gleby i utratą dopłat. Rolnikom grożą także konsekwencje prawne.
„Oryginały z zagranicy”, fałszywe opinie i anonimowi sprzedawcy
Przestępcy dobrze wiedzą, jak grać na emocjach, oczywiście oferując fałszowane środki w atrakcyjnych cenach. Podrabiają wygląd zewnętrzny opakowania i tłumaczą, że to „oryginały z nadwyżek produkcyjnych”, „tańsze zamienniki” lub „oryginały z zagranicy”. Jednak czy to możliwe aby za oryginalny produkt zapłacić 10-20% mniej od średniej ceny rynkowej? Aby zwiększyć wiarygodność swoich ofert w Internecie, oszuści często posługują się fałszywymi opiniami lub opłacają pozytywne recenzje. Czerwoną lampkę powinna zapalić także anonimowość sprzedawcy.
Jak ustrzec się przed nielegalnymi środkami ochrony roślin:
- Kupuj tylko te środki ochrony roślin, które są zarejestrowane w Polsce. Tę informację znajdziesz za pomocą wyszukiwarki środków ochrony roślin dostępnej na stronie Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
- Kupuj w zaufanych miejscach: Wybieraj punkty sprzedaży zarejestrowane w WIORIN. Unikaj podejrzanie atrakcyjnych ofert na aukcjach internetowych czy od anonimowych sprzedawców.
- Sprawdzaj opakowanie: Oryginalne produkty mają szczelne opakowania z widocznym numerem serii, datą produkcji oraz szczegółowymi oznaczeniami producenta.
- Zweryfikuj etykiety: Upewnij się, że etykiety są czytelne, a informacje na nich zgodne z danymi na stronie producenta. Oryginalne opakowania zawierają instrukcje w całości zredagowane w języku polskim.
- Zwracaj uwagę na cenę: Cena istotnie niższa od rynkowej może wskazywać na podróbki. Pamiętaj, że podejrzanie tanie produkty wiążą się z wysokim ryzykiem.
Warto mieć świadomość, że każdy legalny środek ochrony roślin, zanim zostanie dopuszczony do obrotu i stosowania, jest skrupulatnie badany i oceniany przez ekspertów w krajach Unii Europejskiej oraz urzędy unijne. Dopuszczane są wyłącznie takie środki, które stosowane zgodnie z zaleceniami producenta nie stanowią zagrożenia dla zdrowia człowieka, zwierząt ani dla środowiska.
Kampania edukacyjna „Kupując podróbki, tracisz wiele razy” prowadzona jest przez Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin we współpracy z PIORiN, KAS, Policją pod patronatem Urzędu Patentowego RP.
Źródło: Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin
