Nowe choroby warzyw w Europie – przegląd wrześniowych raportów Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i Nasiennictwa

Grzyby chorobotwórcze

Colletotrichum scovillei

Ten patogeniczny grzyb powoduje antraknozę papryki. Został wykryty w Kanadzie, USA, Brazylii, wschodniej części Azji, na Mauritiusie oraz w Kosowie. Atakuje paprykę (Capsicum annum), a także bananowca (Musa spp.) oraz gatunek Clausena lansium.

Na owocach papryki Colletotrichum scovillei powoduje powstawanie miękkich, wgłębionych plam, pokrytych łosiowymi zarodnikami, owoce takie tracą wartość handlową. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) określił ten patogen jako stwarzający potencjalne zagrożenie fitosanitarne w Unii Europejskiej.

Zdjęcia pochodzą z publikacji New Disease Report

Stagonosporopsis pogostemonis

Stagonosporopsis pogostemonis to grzyb, po raz pierwszy opisany w 2022 r. w Chinach na brodźcu paczulce (Pogostemon cablin), powszechnie uprawianej w tym kraju roślinie leczniczej.  W tym samym roku jego obecność stwierdzono we Włoszech na roślinach kalafiora (Brassica oleracea var. botrytis) w uprawie pod osłonami – porażonych było 90% roślin w uprawie. Ponieważ grzybów z rodzaju Stagonosporopsis są polifagiczne, można spodziewać się, że omawiany gatunek może porażać więcej roślin żywicielskich. Na zaatakowanych roślinach pojawiają się liczne małe, nieregularne i wklęsłe zmiany na liściach otoczone chlorotyczną otoczką, które z czasem stają się nekrotyczne, a później wykruszają się – w liściach powstają dziury, liście mogą całkowicie brązowieć i obumierać. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) uznał gatunek Stagonosporopsis pogostemonis za patogen stwarzający potencjalne zagrożenie fitosanitarne w krajach Unii Europejskiej.

Stemphylium eturmiunum

Grzyb atakuje rośliny zielne i zdrewniałe, został stwierdzony m.in. na jabłoni, czereśni, bobie, cebuli, czosnku i pomidorze. Jego występowanie stwierdzono w Kanadzie, Portoryko, USA, Chinach, Indiach, Iranie, Korei, we Francji, w Grecji, Turcji i we Włoszech.

Początkowo grzyb wywołuje małe, jasnobrązowe lub beżowe zmiany na liściach, które mogą się rozprzestrzeniać i łączyć w większe, nieregularne plamy. W miarę postępu choroby plamy te mogą przybrać ciemnofioletowy kolor z koncentrycznymi okręgami. Przy silnym porażeniu może powodować zgniliznę liści, a nawet ich opadanie. Ponadto wywołuje zgniliznę zebranych plonów.

Zdjęcie pochodzi z publikacji: First report of Stemphylium eturmiunum causing Stemphylium blight on Vicia faba in Canada

Stemphylium eturmiunum jest przenoszony z materiałem nasadzeniowym (wliczając w to cebule) i nasionami oraz owocami. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) uznał ten gatunek za agrofaga stwarzającego potencjalne zagrożenie fitosanitarne w Unii Europejskiej.

Bakterie chorobotwórcze

Enterobacter mori

Roślinami żywicielskimi tej bakterii są gatunki zdrewniałe takie jak m.in. morwa biała, aktinidia chińska, brzoskwinia, ale także arbuz , imbir i pomidor. Patogen ten został po raz pierwszy został stwierdzony w Chinach, następnie w Iranie i Austrii.

Na porażonych roślinach morwy bakteria wywołuje silne więdnięcie, objawy zwykle rozpoczynają się na starszych liściach w dolnej części rośliny i rozprzestrzeniają się na młodsze liście. Liście zaatakowanych roślin usychają, a następnie zmieniają kolor na ciemnobrązowy i opadają. Ksylem korzeni zainfekowanych roślin jest wilgotny i odbarwiony, z brązowymi paskami. Na floemie najczęściej nie obserwuje się objawów, przy silnych infekcjach może on jednak ulec rozkładowi. U roślin pomidora obserwuje się żółknięcie, a następnie więdnięcie liści.

Na dalsze odległości choroba rozprzestrzeniania się na porażonych roślinach do sadzenia, na bliższe – przez wiatr oraz podczas opadów.

Erwinia persicina

Bakteria ta została stwierdzona w Kanadzie, USA, Chinach, Japonii, Iranie, w Hiszpanii, Turcji i Niemczech. Może atakować wiele roślin uprawnych, m.in. marchew (Daucus carota), ogórek (Cucumis sativus), fasolę (Phaseolus vulgaris), czosnek (Allium sativum), sałatę (Lactuca sativa), cebulę (Allium cepa), pietruszkę (Petroselinum crispum), groch (Pisum sativum), pomidor (Solanum lycopersicum), soję (Glycine max), lucernę (Medicago sativa) i pelargonię (Pelargonium spp.).

Objawami porażenia przez Erwinia persicina jest miękka zgnilizna, więdnięcie, nekrotyczne plamy na liściach, kwiatach, czasem na nasionach, chloroza łodyg.

Główną drogą rozprzestrzeniania jest transport porażonej rozsady i materiału siewnego. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przy użyciu narzędzia ocenił bakterię jako agrofaga stwarzającego potencjalne zagrożenie fitosanitarne w Unii Europejskiej.

Wirusy roślinne

Moroccan watermelon virus

Wirus ten został po raz pierwszy został stwierdzony na uprawach w Maroku, występuje także w innych krajach afrykańskich oraz na innych kontynentach – został stwierdzony w Iraku, Brazylii, Francji, Grecji, Hiszpanii, Portugalii, Turcji i we Włoszech. Stanowi zagrożenie dla gatunków z rodziny dyniowatych – dyni, cukinii, melona, arbuza i ogórka. Może jednak atakować również rośliny z innych rodzin – w Brazylii został zidentyfikowany na papai, a w Turcji na psiance czarnej. Według Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności Maroccan watermelon virus jest agrofagiem stwarzającym potencjalne zagrożenie fitosanitarne w UE.

Na liściach zaatakowanych roślin pojawiają się mozaiki, pomarszczenie i deformacje, rozjaśniania i otaśmienia nerwów. Rośliny mogą więdnąć, wytwarzają mniejszą liczbę owoców lub w ogóle ich nie zawiązują. Owoce mogą być zdeformowane, pokryte pęcherzami.

Wektorami wirusa są mszyce (m.in. Myzus persicae, Myzus persicae subsp. nicotianae, Aphis gossypii, Aphis spiraecola, Aphis fabae i Aphis nerii). Wirus może być przenoszony również z roślinami do sadzenia.

źródło: PIORiN