Ochrona sałaty. Środki na sezon 2025 – cz. I.
Poza standardowymi środkami ochrony roślin, na rynku dostępne są także produkty biologiczne zawierające m.in. Bacillus oraz substancje podstawowe. Ich charakterystyka poniżej.
Produkty zawierające Bacillus amyloliquefaciens
Na rynku dostępne są środki biologiczne zawierające m.in. Bacillus amyloliquefaciens subsp. plantarum szczep D747 – 250 g (Amylo X WG) oraz Bacillus amyloliquefaciens FZB24 – 130 g (Taegro). Bacillus amyloliquefaciens to bakteria glebowa, która działa jako biologiczny środek ochrony roślin. Jest stosowana w zwalczaniu chorób grzybowych i bakteryjnych. Bakteria produkuje substancje przeciwdrobnoustrojowe, które hamują rozwój patogenów (mechanizm antybiozy). Bakteria wytwarza enzymy lityczne, które rozkładają ściany komórkowe grzybów, eliminując infekcje. Dodatkowo bakterie zawarte w produktach ochronnych zajmują przestrzeń na liściach i korzeniach, konkurując z patogenami o składniki odżywcze. Czwarty mechanizm działania bakterii to także indukcja odporności roślin. Stymuluje mechanizmy obronne roślin, zwiększając ich odporność na choroby. Preparaty zawierające Bacillus amyloliquefaciens, takie jak Amylo-X WG czy Taegro, są stosowane w ochronie warzyw i owoców, m.in. przed szarą pleśnią, mączniakiem prawdziwym i zgnilizną twardzikową. Oba środki należy stosować zapobiegawczo, od fazy dwóch liści do fazy, gdy główka osiągnie typową wielkość i kształt (BBCH 12-49).
Zawierające olejek pomarańczowy
Na rynku jest kilka produktów zawierających olejek z pomarańczy (60 g). jest to naturalna substancja która działa na kilka sposobów, głównie dzięki zawartości d-limonenu. Ma on silne właściwości owadobójcze i grzybobójcze. Jeden ze sposobów działania to działanie kontaktowe. Po aplikacji na rośliny d-limonen przenika przez kutikulę owadów, uszkadzając ich błony komórkowe. Powoduje to utratę wody i elektrolitów, co prowadzi do odwodnienia i śmierci owadów. Drugi mechanizm działania to efekt duszenia. Olejek po aplikacji tworzy cienką warstwę na powierzchni roślin, blokując otwory oddechowe owadów (przetchlinki), co uniemożliwia im oddychanie. Jest to szczególnie skuteczne w zwalczaniu larw i jaj owadów. Dodatkowo olejek pomarańczowy wykazuje także właściwości grzybobójcze. Niszczy struktury komórkowe grzybów, zapobiegając ich rozwojowi.
Preparaty zawierające olejek pomarańczowy są stosowane do zwalczania m.in. mączniaków (prawdziwego i rzekomego), mszyc, wciornastków, przędziorków i szarej pleśni. Do dyspozycji producentów warzyw liściowych – zgodnie z obecną rejestracją – dostępne są następujące produkty: Limocide, Citropest, Essenciel, Pesticol, PREV-AM oraz PREV-BIO.
Fungicydy z miedzią
Miedź jest skutecznym środkiem ochrony roślin, zwłaszcza w zwalczaniu chorób grzybowych i bakteryjnych. Działa poprzez zakłócanie procesów metabolicznych patogenów, co prowadzi do ich obumierania. W przypadku sałaty miedź jest stosowana głównie przeciwko mączniakowi rzekomemu, bakteryjnej zgniliźnie oraz szarej pleśni. W ochronie roślin wykorzystywane są takie mechanizmy działania, jak blokowanie enzymów patogenów niezbędnych do wzrostu grzybów i bakterii. Drugi mechanizm działania to tworzenie warstwy ochronnej ponieważ produkty miedziowe pozostają na powierzchni liści, zapobiegając infekcjom. Miedź stymuluje mechanizmy obronne roślin, wzmacniając odporność na choroby.
Na rynku dostępny jest w ochronie sałaty i innych warzyw liściowych Nordox 75 WG, który zawiera miedź w postaci tlenku miedzi (I) – 750 g. jest polecany do ochrony plantacji przed takimi chorobami, jak alternarioza, mączniak rzekomy, bakteryjne gnicie. Zalecane jest stosowanie zapobiegawczo, od fazy 2. liścia do fazy osiągnięcia typowej masy liści, główka osiągnęła typową wielkość i kształt (BBCH 12-49).
Produkty siarkowe
Preparaty siarkowe są skuteczne w zwalczaniu chorób grzybowych roślin, zwłaszcza mączniaka prawdziwego i rzekomego. Siarka tworzy warstwę ochronną na powierzchni roślin, hamując rozwój patogenów i poprawiając odporność roślin na stresy środowiskowe. Preparaty siarkowe są stosowane zarówno zapobiegawczo, jak i interwencyjnie, a ich krótki okres karencji sprawia, że są bezpieczne dla upraw ekologicznych. W ochronie sałaty i innych warzyw liściowych rejestrację mają takie produkty, jak Afepasa Greenhouse Sulphur Tablets, Flosul, Powsys oraz Siarkol 800 SC (siarka 800 g), a także Siarkol 80 WG oraz Siarkol Bis 80 WG (siarka 80%). Środki zawierające siarkę najlepiej jest – zgodnie z instrukcja każdego z produktów– stosować zapobiegawczo lub z chwilą wystąpienia pierwszych objawów choroby (BBCH 13-49).
Stymulatory odporności przeciwko chorobom
Stymulatory odporności roślin działają poprzez aktywację naturalnych mechanizmów obronnych, pomagając roślinom lepiej radzić sobie ze stresem, chorobami i szkodnikami.
– zawierające laminarynę
Można je stosować w ochronie przed takimi chorobami, jak mączniak rzekomy oraz szara pleśń. Laminaryna to polisacharyd pozyskiwany z brunatnic, który działa jako induktor odporności roślin. Mechanizm jej działania polega na stymulowaniu naturalnych mechanizmów obronnych, co pomaga roślinom lepiej radzić sobie z chorobami grzybowymi. Po zastosowaniu laminaryny rośliny zaczynają produkować białka odpornościowe i fitoaleksyny, które wzmacniają ich ochronę przed patogenami. Dodatkowo następuje usztywnienie ścian komórkowych (lignifikacja), co utrudnia wnikanie patogenów do wnętrza rośliny.
Na rynku w ochronie warzyw można wykorzystywać takie stymulatory odporności z laminaryną, jak Nutivax, Laminone, Plantivax oraz Vaxiplant SL. W etykiecie rejestracyjnej produktu Nutivax istnieje zapis, aby pierwszy zabieg wykonać przed infekcją, w warunkach sprzyjających rozwojowi choroby, od fazy 3 liści do końca fazy osiągnięcia typowej masy liści (sałata liściowa)/do końca fazy osiągnięcia typowej wielkości, kształtu i twardości główki (BBCH 13 – 49), następne zabiegi wykonywać co 7-10 dni.
– zawierający cerewisan.
Cerewisan to substancja czynna stosowana w biofungicydzie Romeo, który działa jako stymulator odporności roślin. Mechanizm jego działania polega na indukcji odporności systemicznej – naśladuje atak patogenów, wywołując reakcje biochemiczne w roślinach, które prowadzą do ich ochrony przed chorobami. Romeo jest stosowany zapobiegawczo przeciwko szarej pleśni, mączniakowi prawdziwemu i mączniakowi rzekomemu w uprawach takich jak truskawki, pomidory, ogórki, cukinie, sałata, bakłażan, winorośl i inne. Preparat nie zawiera żywych komórek, dzięki czemu można go łączyć z pestycydami, a jego stosowanie nie pozostawia pozostałości w roślinach. W uprawie sałaty Romeo należy stosować zapobiegawczo, od fazy 2. liścia do fazy, gdy główki osiągają typową wielkość, kształt i twardość lub osiągnięta została typowa masa liści (BBCH 12 – 49).
