Historia hodowli Vitalis

Firma Vitalis Biologische Zaden została założona w 1994 roku przez Jana Velema i od tego czasu stała się jednym z wiodących producentów ekologicznych nasion warzyw. Od 1998 roku Vitalis działa jako niezależna część grupy Enza Zaden, co pozwoliło na rozszerzenie asortymentu o najlepsze odmiany tej firmy.

Vitalis koncentruje się na hodowli nowych odmian warzyw, które spełniają surowe kryteria ekologiczne. Proces selekcji odbywa się na poletkach eksperymentalnych w całej Europie, gdzie testowane są nowe odmiany pod kątem ich przydatności do upraw ekologicznych. Firma promuje zrównoważone metody hodowli. Od 2007 roku Vitalis rozszerzyła swoją działalność na USA i Kanadę, stając się kluczowym dostawcą ekologicznych nasion warzyw i ziół w Ameryce Północnej. W Kalifornii firma wspiera lokalnych plantatorów sałaty w Dolinie Salinas.

Poletka pokazowe z sałatami w firmie Vitalis (fot. DŁB)

Firma Enza Zaden oferuje w Polsce szeroki wybór odmian warzyw pochodzących z hodowli Vitalis, które są przeznaczone do upraw ekologicznych. Wśród nich znajdują się odmiany sałaty, dyni, pora, rzodkiewki oraz innych warzyw gruntowych.

Odmiany sałaty masłowej

Firma Enza Zaden oferuje w Polsce różne odmiany sałaty masłowej pochodzące z hodowli Vitalis, które są dostosowane do upraw ekologicznych cechuje je często odporność na mączniaka, określana jako Bremia resistance. Wśród tych odmian znajdują się znane na polskim rynku pozycje, takie jak Takoda, Aferdita oraz Casey. Takoda to odmiana o dobrej trwałości i grubości liści, odporna na zamieranie brzegów liści, co pozwala na wydłużenie zbiorów. Aferdita cechuje się wysoką tolerancją na stresowe warunki uprawy, jest odporna na mączniaka rzekomego.

Casey jest przeznaczona do uprawy w tunelach i szklarniach, wyróżnia się luźną główką i mocnym systemem korzeniowym. Te trzy odmiany są szczególnie cenione za wysoką jakość, odporność na choroby oraz możliwość uprawy w różnych warunkach klimatycznych.

Sałaty dębolistne

Na poletkach doświadczalnych w Holandii, w miejscowości Voorst można było zobaczyć także inne sałaty, w tym odmiany dębolistne w dwóch kolorach – zielonym i czerwonym. Oba typy cieszą się dużą popularnością wśród konsumentów. Były to, m.in.: Avenir (odmiana o dobrze zbalansowanej strukturze liści, odporna na mączniaka (Bl:29-41EU); Infinitix (sałata o średnich do dużych główkach, lekko otwartej formie wzrostu, odporna na mączniaka i Fusarium);  Alonix (odmiana zastępująca Azerix, o czerwonych liściach, dobrze sprawdzająca się w uprawie od wiosny do jesieni);  Angelix (odmiana o atrakcyjnej czerwonej barwie, dobrze wypełniona, przeznaczona na sezon wiosenny i jesienny);  Animix (czerwona, dębolistna sałata o średnim tempie wzrostu i dobrym wypełnieniu); Azerix (odmiana o ciemnoczerwonych liściach, średnim tempie wzrostu i dobrej trwałości na polu).

Sałaty minirzymskie

Na poletkach pokazane były także co najmniej dwie ciekawe odmiany sałaty minirzymskiej. Pierwsza to Xoana – odmiana o krótkim okresie wegetacji, dobrze sprawdzająca się w uprawie tunelowej. Druga to Ximenes – polecana do uprawy w różnych warunkach klimatycznych.

Obie odmiany wyróżniają się wysoką odpornością na choroby i dobrą jakością liści. Są cenione za trwałość i odporność na choroby, co sprawia, że są chętnie wybierane przez producentów.

Cukinia o dobrych cechach

W ofercie Enza Zaden znajduje się cukinia Renegade, Keesha oraz Dunja. Były one promowane na poletkach firmy Vitalis. Cukinia Renegade to odmiana o wysokiej odporności na choroby wirusowe (Px/ZYMV/WMV/PRSV). Charakteryzuje się ciemnozielonymi owocami, dobrze sprawdzającymi się w uprawie gruntowej i tunelowej. Keesha wyróżnia się wysoką odpornością na mączniaka oraz wirusy. Jest przeznaczona na rynek warzyw świeżych. Charakteryzuje się ciemnozielonymi, błyszczącymi owocami, które długo zachowują świeży wygląd. Cukinia Dunja F1 to odmiana o wysokim plonie, ceniona za ciemnozielone, cylindryczne owoce z drobnymi cętkami. Roślina ma otwarty pokrój, co ułatwia zbiór owoców. Dunja jest odporna na mączniaka prawdziwego, co sprawia, że dobrze sprawdza się w różnych warunkach uprawy.

Dynie halloween „na fali”

W Polsce rośnie zainteresowanie uprawą dyni. Na holenderskich dniach otwartych firmy nasiennej Vitalis można było tak obejrzeć propozycje dyń, które dla polskich producentów oferuje firma Enza Zaden. Są dostosowane także do upraw ekologicznych. Wśród dostępnych odmian znajdują się różne typy dyni, w tym Hokkaido, Butternut, Halloween oraz Mosquee de Provence.

Z typu Hokkaido Enza Zaden oferuje takie odmiany, jak Uchiki Kuri, Orange Summer, Kaori Kuri, Flexi Kuri – wyróżniające się wysoką tolerancją na choroby i wirusy. Do warunków Polski dobrze nadają się wszystkie wyżej wymienione. Już są z powodzeniem uprawiane m.in. na południowym Mazowszu. Flexi Kuri wytwarza owoce o masie 1,3–1,7 kg2. Mają one pomarańczowo-czerwoną, gładką skórkę, często lekko żebrowaną. Miąższ jest intensywnie pomarańczowy i smaczny. Roślina ma płożący pokrój, a jej owoce mogą być przechowywane do stycznia. Flexi Kuri F1 jest ceniona za wysoką odporność na choroby wirusowe (ZYMV, WMV, PRSV) oraz ma dobrą zdolność do zawiązywania owoców, co zapewnia wysokie plony. Nadaje się zarówno na świeży rynek, jak i do przechowywania.

Ciekawą propozycją jest Orange Summer, która wytwarza owoce o masie 1–3 kg. Mają one ciemnopomarańczową skórkę, lekko spłaszczony kształt i orzechowy smak. Jest to odmiana wczesna, dojrzewająca w 85–90 dni, o wysokiej wydajności. Orange Summer jest ulepszoną wersją Uchiki Kuri, charakteryzującą się lepszą jednolitością owoców oraz większą tolerancją na mączniaka w trakcie dojrzewania. Roślina ma krzaczasty pokrój, co ułatwia zbiór.

Dynie typu Butternut i piżmowe

Jedną z ciekawszych odmian jest dynia Spellcast, charakteryzująca się spłaszczonym kształtem i głębokimi żebrowaniami. Jej skórka ma jasnobrązowy kolor, a wnętrze jest ciemne, podobne do klasycznych dyń piżmowych. Masa owoców wynosi zwykle ok. 1,8–3,2 kg. Ich kształt jest płaski, przypominający dynie typu „cheese”. Owoce Spellcast są idealne do pieczenia, zup i ciast. Roślina wykazuje tolerancję na Fusarium sp., Rhizoctonia sp. i zgniliznę korzeni. Spellcast jest ceniona zarówno za dekoracyjny wygląd, jak i doskonały smak.

Dynie Spellcast (fot. DŁB)

Dynia Odette to odmiana należąca do typu Butternut, ale wyglądem przypomina klasyczne dynie typu Musquée de Provence. Jej owoce przechodzą niezwykłą transformację kolorystyczną – początkowo są ciemnozielone, a w miarę dojrzewania zmieniają barwę na ciepły, ziemisty odcień. Masa owoców to od 6–10 kg. Są płaskie, z głębokimi żebrowaniami. Odette to dynia idealna do pieczenia, zup, ciast i dekoracji. Rośliny wykazują odporność na wirusy ZYMV, WMV, PRSV.

Dynie Odette (fot. DŁB)

Tiana pokazywana także w Holandii na poletkach Vitalis jest dynią piżmową o gruszkowatym kształcie i ciemnopomarańczowym miąższu. Jest odporna na mączniaka rzekomego i dobrze przechowuje się po zbiorach.

dynia szara dynia Nelson
Dynie Nelson (fot. DŁB)