Warsztaty z ochrony roślin – najczęstsze szkodniki warzyw kapustnych

Dr hab. Elżbieta Wojciechowicz-Żytko z UR w Krakowie informowała, że rośliny z rodziny botanicznej kapustowatych (do której należą warzywa kapustne) są atakowane przez wiele ważnych gospodarczo szkodników, do których można zaliczyć m.in. bielinki, śmietkę kapuścianą, mszyce, paciornicę czy też mączlika warzywnego.

Motyle

Specjalistka zwróciła  uwagę na konieczność usuwania z plantacji warzy kapustnych kwitnących chwastów, ponieważ pozostawione mogą przywabiać motyle m.in. bielinków, które odżywiają się nektarem, a na roślinach uprawnych składają jaja. Gąsienice tych szkodników oprócz powodowania tzw. gołożerów mogą wgryzać się do wnętrza główek pozostawiając tzw. otwarte wrota dla infekcji. Dr hab. Elżbieta Wojciechowicz-Żytko zachęcała do zwalczania szkodników metodami ekologicznymi. Producenci w tym zakresie często sięgają po preparaty oparte na pożytecznych mikroorganizmach. Spośród insektycydów przeznaczonych do zwalczania szkodliwych gąsienic na plantacjach warzyw kapustnych na uwagę zasługują m.in. te oparte na bakteriach z rodzaju Bacillus thuringiensis (preparaty DiPel DF, XenTari WG oraz Lepinox PLUS).

Mszyce, śmietka, pchełki, paciornica

Na chwastach i resztkach pożniwnych lub niezebranych plonach mogą zimować szkodniki takie jak np. mszyca kapuściana, wysysająca soki z roślin, powodująca deformacje i przebarwienia roślin. Młode rośliny z rodziny kapustowatych są szczególnie narażone na ataki ze strony śmietki kapuścianej, mogącej powodować zamieranie roślin, oraz pchełek ziemnych – wygryzających miękisz blaszek liściowych. Na tym etapie rozwoju roślin duże spustoszenie na plantacji warzyw kapustnych mogą też spowodować larwy pierwszego pokolenia paciornicy krzyżowianki, które niszczą stożki wzrostu roślin. – W wyniku żerowania tych szkodników nie zawiązują się główki kapusty ani róże kalafiora czy brokułu – informowała wykładowczyni.

Mączlik warzywny, wciornastki

Od blisko kilkunastu lat w uprawie polowej spotykany jest mączlik warzywny wysysający soki z roślin uprawnych i powodujący ich osłabienie oraz zahamowanie wzrostu. Ponadto, podobnie jak w przypadku mszyc, na słodkiej wydzielinie (spadzi) w miejscu żerowania szkodnika rozwijają się grzyby sadzakowe. Na warzywach kapustnych mogą pojawić się też inne polifagi, takie jak wciornastki, których żerowanie objawia się korkowaceniem blaszki liściowej. Wciornastki można zwalczyć m.in. nicieniami z rodzaju Steinernema feltiae (np. preparat Capirel).

Szkodniki glebowe

Najczęściej spotykanymi szkodnikami glebowymi w uprawach warzyw kapustnych są larwy sprężyków, czyli drutowce, które podobnie jak pędraki (larwy np. chrabąszczy) uszkadzają system korzeniowy roślin. Do ich zwalczania można wykorzystać biologiczne preparaty oparte na pożytecznych nicieniach. Można je aplikować np. za pomocą nawadniania kropelkowego, a w przypadku opryskiwania gleby (lub roślin w celu zwalczania innych szkodników) należy cały czas mieszać roztwór aby zapobiec osiadaniu nicieni. Najlepiej stosować je w okresie pochmurnej pogody i wysokiej wilgotności.  

Zapobieganie wystąpieniu szkodników kapustnych

Wśród najważniejszych czynności przeciwdziałających rozwojowi szkodników prelegentka wymieniła niszczenie resztek pożniwnych, chwastów, zwłaszcza z rodziny kapustowatych, wykonywanie zabiegów uprawowych (gros szkodników pewne etapy rozwoju przechodzi w glebie), zbilansowane nawożenie, a także stosowanie pułapek feromonowych do odławiania motyli, oraz barwnych tablic lepowych – do sygnalizacji pojawienia się innych szkodliwych owadów.

Coraz więcej szkód na plantacjach powodują również ślimaki nagie (bezmuszlowe), co można było zaobserwować m.in. w uprawie kapusty głowiastej białej w tunelu foliowym. W zakresie ochrony roślin duże znaczenie odgrywają też innowacyjne preparaty o proekologicznym charakterze, np. Prev-AM, który działa na szereg szkodników i grzybów. Zawarte w nim terpeny rozpuszczają chitynę owadów oraz wysuszają grzybnie patogenów.

Autor: dr inż. Piotr Bucki