Brązowa plamistość liści pomidora (TSWV)
Wirus brązowej plamistości liści pomidora (tomato spotted wilt virus, TSWV) powoduje największe straty na plantacjach pomidora, papryki, grochu, selera i cykorii oraz roślin ozdobnych.
Objawy porażenia
TSWV jest jednym z najgroźniejszych wirusów porażających pomidory i paprykę, mogącym w skrajnych przypadkach powodować całkowite straty w plonie. Wirus TSWV powoduje znaczne szkody w temperaturze powyżej 20ºC, natomiast w temperaturze niższej występuje bezobjawowo i może się rozprzestrzeniać nierównomiernie.
Porażenie pomidora wirusem TSWV wywołuje na roślinach szeroką gamę objawów: chlorotyczne i nekrotyczne plamy na liściach, mozaikę, zniekształcenia liści i wierzchołków roślin, nekrozy łodygi, nekrotyczne rozmyte lub pierścieniowe brązowe plamy na owocach, ograniczone zawiązywanie owoców, silną depresję wzrostu, a nawet zamieranie roślin.
Objawy chorobowe TSWV zwykle są widoczne już na młodych roślinach, na których obserwuje się przebarwienia, nekrozy oraz silne zahamowanie wzrostu. Na górnej stronie liści pojawiają się brązowe pierścienie ułożone pojedynczo lub współśrodkowo. Porażone liście zwijają się. Objawy infekcji są szczególnie widoczne w okresie wybarwiania się owoców. Można na nich zaobserwować nekrotyczne rozmyte lub pierścieniowe brązowe plamy.
Źródła infekcji
Wirus przenoszony jest przez wciornastki oraz w sposób mechaniczny. Największe zagrożenie wirusem TSWV związane jest z obecnością wciornastka zachodniego (Frankliniella occidentalis). Poważnym źródłem tego wirusa są chwasty, takie jak m.in. szarłat szorstki, gwiazdnica pospolita, starzec zwyczajny i psianka czarna.
Profilaktyka i zwalczanie
Ponieważ nie ma możliwości zwalczania wirusów przy użyciu chemicznych środków ochrony roślin, konieczne jest przestrzeganie zasad szeroko pojętej profilaktyki od początku prowadzenia uprawy. Przede wszystkim niezwykle istotne jest systematyczne zwalczanie wciornastków insektycydami lub stosowanie entomofagów, co zapobiega rozprzestrzenianiu się wirusa zarówno wewnątrz danej uprawy, jak i pomiędzy uprawami sąsiadującymi ze sobą. Ważna jest izolacja upraw, na których TSWV może występować oraz likwidowanie chwastów będących potencjalnym źródłem wirusa dla upraw.
Obecnie są już odmiany pomidorów wykazujące bardzo wysoki poziom tolerancji na TSWV.
