Ekoschematy 2025 – część II. Biologiczna uprawa roślin.
W obecnej kampanii wnioskowej można ubiegać się wciąż o dofinansowanie do zakupu preparatów pozwalających prowadzić bardziej zrównoważoną produkcję roślin, w tym warzyw. Zmiany w ekoschemacie Biologiczna uprawa roślin, warunki otrzymania płatności oraz pozostałe informacje przedstawiam w poniższym materiale.

Rozszerzenie „biologicznego” ekoschematu
W tegorocznej kampanii wnioskowej zmieniono nazwę jednego z ekoschematów. Zamiast „Biologicznej ochrony upraw” obecnie jest „Biologiczna uprawa”. Płatność do tego ekoschematu jest przyznawana w ramach dwóch wariantów: mikrobiologiczne środki ochrony roślin oraz nawozowe preparaty mikrobiologiczne. Warianty te mają kilka wspólnych składowych. Preparaty mogą być stosowane na uprawach trwałych, gruntach ornych lub gruntach zadrzewionych w systemie rolno-leśnym, jeżeli w ramach tego systemu są uprawiane tylko drzewa owocowe. Ponadto producent jest zobowiązany do przekazania np. kierownikowi bura powiatowego ARiMR do 15 września imiennego dokument potwierdzającego zakup preparatu (w tym jego ilość) oraz rejestru zabiegów agrotechnicznych (dostępny do pobrania na stronie gov.pl).
Muszą być to preparaty, które zostały dopuszczone do tego celu i znajdują się na odpowiednich stronach. Powierzchnie dla obu wariantów tego ekoschematu są liczone oddzielnie, do limitu 300 ha.
Wariant: mikrobiologiczne środki ochrony roślin
Należy podkreślić, że biologiczne środki ochrony roślin oparte na mikroorganizmach są wciąż niedoceniane. Ich niska skuteczność najczęściej wynika z nieznajomości warunków jakie należy uwzględnić podczas aplikacji, m.in. wysoka wilgotność powietrza i gleby, wysoka temperatura, pochmurny dzień, czy ewentualna mieszalność z innymi środkami produkcji roślinnej. Środki te mają wiele zalet, wśród których należy np. wymienić bezpieczeństwo względem organizmów pożytecznych oraz w większości brak karencji. Podstawowym warunkiem otrzymania płatności jest zastosowanie jako pierwszego (w strategii ochrony uprawianego gatunku) środka ochrony roślin, którego substancją czynną są mikroorganizmy, przy czym, jeśli w etykiecie producent zaleca przeprowadzenie określonej sekwencji zabiegów w konkretnych terminach i odstępach czasowych, to należy tego przestrzegać. Innymi słowy należy go zastosować zgodnie z etykietą. Dopłata przewidziana jest także na wysianie lub wysadzenie materiału rozmnożeniowego zaprawionego tego typu preparatami.
Czy w takim razie producent ma zakaz stosowania chemicznych środków ochrony roślin? Niezupełnie, zgodnie z wytycznymi zabieg chemicznym środkiem ochrony będzie dozwolony tylko w ostateczności, gdy preparaty mikrobiologiczne nie wyeliminują zagrożenia np. w wyniku niekorzystnych warunków atmosferycznych. Preparat musi być zarejestrowany i podany w wykazie dostępnym w rejestrze śor lub wyszukiwarce śor (po rozwinięciu filtrów w polu „środek mikrobiologiczny” należy zaznaczyć opcję „Tak”).
Aktualnie znajduje się w wykazie 51 mikrobiologicznych środków ochrony roślin (stan na 22 maja br.). Szacowana kwota do wariantu mikrobiologiczne środki ochrony roślin wynosi 89,89 euro/ha.
Wariant: nawozowe preparaty mikrobiologiczne
https://hortinet.pl/integrowana-ochrona-a-integrowana-produkcja/Celem tego wariantu jest poprawa i zachowanie aktywności gleb użytkowanych rolniczo. Wykorzystanie preparatów znajdujących się w wykazie prowadzonym przez IUNG-PIB w Puławach pozwala ograniczyć ilość stosowanych nawozów mineralnych oraz w naturalny sposób stymuluje proces żywienia roślin. Aktualnie w wykazie znajdują się 324 nawozowe preparaty mikrobiologiczne (stan na 19 maja 2025). Nawozowe produkty mikrobiologiczne muszą być zastosowane zgodnie z instrukcją stosowania. Data zakupu NMP nie może być wcześniejsza niż 15 lipca roku poprzedzającego rok, w którym został złożony wniosek o przyznanie płatności. Przykładowo jeśli rolnik składa wniosek o przyznanie płatności do nawozowych preparatów mikrobiologicznych (NMP) w 2025 r. to data zakupu tych preparatów nie może być wcześniejsza niż 15.07.2024 r. Umożliwia to przyznanie wsparcia także w przypadku upraw ozimych założonych przez wysianie nasion lub wysadzenie rozsady w roku poprzedzającym rok złożenia wniosku. W tym punkcie należy zaznaczyć, że rolnik otrzyma płatność w tym wariancie tylko raz (niezależnie w którym roku zastosował NMP, np. jesienią lub wiosną kolejnego roku). Ten wariant można łączyć z ekoschematem Integrowana produkcja w związku z czym, rolnik może otrzymać dodatkowe płatności do zrównoważonej uprawy. Szacowana kwota do wariantu nawozowe preparaty mikrobiologiczne wynosi 22,47 euro/ha, co częściowo pokrywa koszty związane z ich zakupem.