Zmiany w zakresie możliwości zwalczania chorób i szkodników

Coraz mniej możliwości ochrony warzyw

W ciągu ostatnich 10 lat nie zatwierdzono żadnej substancji czynnej środków ochrony roślin chemicznych. W latach 2000-2010 liczba zatwierdzanych substancji wynosiła ponad 10 rocznie. W tym okresie zostało wycofanych 76 substancji, ważność ich rejestracji wygasła lub nie została odnowiona. Trend w kierunku biologizacji rolnictwa prowadzi do ograniczania ochrony chemicznej i rejestracji nowych środków biologicznych. Od 2019 roku zatwierdzono do wprowadzenia na rynek 13 nowych substancji biologicznych, w ciągu ostatnich 22 miesięcy nie wprowadzono jednak żadnej nowej. – Musimy się mierzyć z rosnącym ryzykiem niewystarczającej liczby substancji czynnych do rotowania, prowadzącym do zwiększenia ryzyka powstawania odporności  – przekazał R. Suchorzewski.

Z rynku zostanie niebawem wycofany spirotetramat – substancja czynna produktu Movento, który jest stosowany w wielu uprawach warzyw (uprawianych w gruncie warzyw kapustnych, cykorii sałatowej, sałat, marchwi, pietruszki korzeniowej, cebuli, pora, roślin zielarskich oraz liściastych) do zwalczania m.in. mszyc, mączlików i wciornastków. Stosowanie Movento 100 SC będzie możliwe do 31 października 2025 (wyprzedaż zapasów jest możliwa do 30 czerwca 2025 r.).

Metrybuzyna to substancja czynna działająca jako herbicyd do zwalczania chwastów dwuliściennych i niektórych jednoliściennych w uprawach m.in. ziemniaka, pomidora, marchwi, szparaga. Zatwierdzenie metrybuzyny wygasło 24.11.2024, a czas na  stosowanie zakończy się 24.11.2025 r.

Bentiowalikarb to substancja czynna popularnego fungicydu stosowanego w uprawie ziemniaka i różnych warzyw przeciwko trudnym do zwalczenia chorobom wywoływanym przez patogeny należące do typu Oomycota — lęgniowce. Grudzień 2024 r. to w przypadku tej substancji czynnej ostatni miesiąc stosowania.

Dimetomorf to fungicyd o działaniu systemicznym. Jest stosowany do zwalczania mączniaka rzekomego i zgnilizny korzeni powodowanej przez organizmy z rodzajów Pythium i Phytophthora. 21 maja 2025 r., to termin do którego można stosować preparaty oparte na tej substancji.

Co nowego do ochrony warzyw?

Wśród pozytywnych informacji R. Suchorzewski przekazał te, na temat nowych zakresów rejestracji środków ochrony roślin firmy Bayer. Luna Sensation to fungicyd, który działa kontaktowo, systemicznie i mezostemicznie. Swą wysoką skuteczność zawdzięcza zawartości dwóch substancji aktywnych – ma w składzie fluopyram (związek z grupy karboksyamidów) oraz trifloksystrobinę (związek z grupy strobiluryn). Nowe rejestracje Luna Sensation uzyskała do ochrony warzyw polowych, m.in. w kapustnych w zwalczaniu alternariozy (czerni krzyżowych), a poza etykietowo działa ograniczająco na szarą pleśń. Można ją wykorzystać do ochrony upraw rukoli w polu i pod osłonami przeciw sprawcom takich chorób, jak szara pleśń, czerń krzyżowych i zgnilizna twardzikowa.

Sivanto Prime (s.cz. flupyradifuron) – wcześniej wykorzystywany w ochronie roślin sadowniczych, teraz ma nowe rejestracje do ochrony warzyw kapustnych (kapusta głowiasta, brukselska, kalafior, brokuł, jarmuż) i grochu przed mszycą brzoskwiniową, kapuścianą czy grochową. W uprawie ziemniaka będzie przydatny do ochrony przed szkodnikami, takimi jak mszyce i stonka ziemniaczana.

Specjalista omówił także produkt mikrobiologiczny do wykorzystania w ochronie warzyw. Jest to Rhapsody o działaniu grzybobójczym oraz bakteriobójczym/bakteriostatycznym, kontaktowym. Środek zawiera szczepy bakterii Bacillus subtilis. Ma zastosowanie przeciwko chorobom powodowanym przez  bakterie w uprawach sałaty, pomidora, oberżyny, papryki i ogórka oraz uprawianych w gruncie marchwi, pietruszki korzeniowej, pasternaku, selera korzeniowego, kapusty głowiastej, czerwonej, kalafiora, jarmużu, brokułu, kapusty pekińskiej i brukselskiej.

Do ochrony upraw polowych pora w trakcie rejestracji jest Bandur (do tej pory był dopuszczony do stosowania w Niemczech) – herbicyd stosowany doglebowo, tworzący po aplikacji na powierzchni gleby jednolitą powłokę. Pobierany jest poprzez liścienie oraz koleoptyl chwastów. Najlepiej działa na chwasty w trakcie ich kiełkowania i wschodów, gdy znajdują się w fazie liścieni. Zalecana dawka jednokrotnego stosowania wynosi 0,5 l /ha.

Sposoby na ochronę ziemniaka

Jak poinformował specjalista z firmy Bayer, obecnie do zwalczania mszycy w uprawach ziemniaka zarejestrowane są zaledwie cztery substancje aktywne: lambda-cyhalotryna (Karate i odpowiedniki), flonikamid, spirotetramat (Movento) i flupyradifuron (Sivanto Prime). W doświadczeniach prowadzonych przez firmę porównywano skuteczność pyretroidu, Sivanto Prime i flonikamidu w zwalczaniu mszycy na ziemniaku. Jak pokazały wyniki tych doświadczeń, pyretroidy działają szybko, ale krótkotrwale – zaledwie po tygodniu populacja szkodnika już się odbudowuje. Skuteczność zabiegu z użyciem Sivanto Prime i insektycydu zawierającego flonikamid była na podobnym poziomie. Można je stosować zamiennie, w rotacji jako element strategii antyodpornościowej. Rekomendowana dawka Sivanto Prime to 0,5 l/ha – przy zwalczaniu kilku szkodników, podczas gdy do zwalczania jedynie mszycy można stosować obniżoną dawkę 0,375 l/ha, która jest wystarczająca – rekomendował T. Gasparski.

Kolejny groźny szkodnik ziemniaka to stonka ziemniaczana. Do jej zwalczania można wykorzystać kilka substancji czynnych. Są to albo pyretroidy, oraz substancje z innych grup chemicznych, jak acetamipryd, flupyradifuron, spinosad, chlorotraniliprol, cyjanotraniliprol – w sumie należą one do czterech grup chemicznych. Sivanto Prime to środek o szybkim działaniu, który nie wykazuje odporności krzyżowej w stosunku do znanych grup chemicznych. W dotychczas prowadzonych doświadczeniach produkt ten wykazał wysoką skuteczność w zwalczaniu młodych form larwalnych (L1-L3) stonki ziemniaczanej – redukcja populacji szkodnika była na podobnym poziomie, jak konkurencyjnych środków insektobójczych zawierających cyjanotraniliprol i chlorotraniliprol.

Pozostałości pod kontrolą

Barbara Witkowska (Bayer) omówiła program ResiYou – cyfrowe narzędzie pomocne przy określaniu poziomów pozostałości środków ochrony roślin w plonie. Celem wprowadzenia tego rozwiązania jest ułatwienie producentom spełnienia wymagań odbiorców i tym samym umożliwienie lepszego dostępu do rynku. Narzędzie ResiYou ma na celu upraszczanie i optymalizację programu ochrony  w celu spełnienia wymagań dotyczących pozostałości.

– Dziś narzędzie jest przetestowane w produkcji owoców – w uprawach truskawki, jabłoni, gruszy i drzew pestkowych. Trwają prace przygotowawcze do wprowadzenia narzędzia do upraw warzywniczych – m.in. pomidora. Nasza firma szuka chętnych do współpracy – podsumowała B. Witkowska.