Integrowana ochrona kalafiora
Ochrona roślin staje się coraz trudniejsza m.in. ze względu na stopniowe uodparnianie się agrofagów, a także wąskie spektrum środków ochrony roślin dopuszczonych do stosowania. Zapanowanie nad chorobami i szkodnikami staje się wyjątkowo trudne. O tym, czym można zwalczyć choroby i szkodniki kalafiora oraz jakie inne elementy integrowanej ochrony roślin warto uwzględnić, mówili przedstawiciele firm FMC (Marcin Żabowski) oraz Biocont (Mateusz Gracka) podczas Kalafiorowego Dnia Otwartego w Tropiszowie.
Skuteczna ochrona roślin
Marcin Żabowski podkreślił, że stale wycofywane są dotychczas stosowane substancje czynne oraz zawierające je preparaty, a proces rejestracji nowych jest bardzo długi. Te, które jeszcze pozostały na rynku trzeba więc racjonalnie stosować. Biorąc pod uwagę dodatkowo szereg podejmowanych inicjatyw takich jak np. Europejski Zielony Ład w obowiązującej integrowanej ochronie roślin producenci warzyw będą coraz częściej korzystać z rozwiązań biologicznych i neutralnych dla środowiska naturalnego. Jednym z polecanych przez specjalistę tego typu środków jest biostymulator Accudo, poprawiający wigor roślin i pozwalający przezwyciężyć skutki stresów w okresie wegetacji. Zawiera żywe zarodniki bakterii pożytecznych Bacillus paralicheniformis (RTI184) i można go stosować m.in. poprzez zaprawianie rozsady jak i nawadnianie kropelkowe.
W obliczu stałego wycofywania środków zmianowanie upraw będzie nabierało na znaczeniu, co ma miejsce już w Holandii, gdzie wymagany jest już system 4- lub 6-polówek – kontynuował M. Żabowski. Wskazał też, kilka zaleceń agrotechnicznych, które determinują skuteczność aplikacji środków ochrony roślin. Jednym z czynników jest formulacja ś.o.r., co omówił na przykładzie pyretroidów. Nadmienił, że formulacja CS, określająca zawiesinę kapsuł działa znacznie dłużej niż klasyczny pyretroid kontaktowy. Zdaniem przedstawiciela firmy FMC stosowanie formulacji WP (proszek do sporządzania zawiesiny wodnej) jest obarczone większym ryzykiem obniżenia skuteczności aplikacji pestycydu. Z kolei formulacja OD to zawiesina olejowa – s.cz. niemieszająca się z wodą, w związku z czym należy dodać do niej adiuwantu olejowego. W programie ochrony kalafiora z chemicznych środków są dopuszczone do stosowania m.in. pyretroidy i spirotetramat, a także środki oparte na cyjanotraniliprolu (związku z grupy antranilowych diamidów), takie jak Verimark 200 SC i Benevia 100 OD m.in. do zwalczania śmietki w uprawach warzyw kapustnych. Niemniej trzeba pamiętać, że z uwagi na inne drogi wnikania do rośliny oraz formy użytkowe nie można ich stosować zamiennie. Uzyskały one też niedawno rozszerzenie rejestracji na uprawy szklarniowe.
Właściwie prowadzony monitoring szkodników jest istotnym elementem zrównoważonej produkcji roślin. Pozwala on na aplikację ś.o.r. w odpowiednim czasie, kiedy wzrasta zagrożenie ze strony agrofagów. Można to robić idąc w pole z lupą, bądź opierając się na wynikach odławiania szkodników w pułapkach, głównie feromonowych. Ten drugi sposób jest bardziej precyzyjny, gdyż – tak jak w tym roku – trudno jest przewidzieć jak zachowa się szkodnik z uwagi na nietypowy przebieg warunków atmosferycznych. Przykładowo w bieżącym roku tantniś krzyżowiaczek zwykle pojawiający się w czerwcu był już widoczny na przełomie kwietnia i maja. Wkrótce potem przyszło czasowe ochłodzenie i ten ciepłolubny szkodnik unikając stresu „schował się”.
Aby poprawić skuteczności zabiegów ochrony roślin prelegent zalecił ogrzewanie wody do sporządzania cieczy roboczej. Najprościej można to zrobić w sposób naturalny poprzez przechowywanie wody w zbiornikach pomalowanych na czarno. Sugerował też zainwestowanie w „nowe” technologie takie jak pomocnicze strumienie powietrza (opryskiwacze z rękawami) oraz stosowanie adiuwantów i innych rozwiązań podnoszących jakość roztworu i jego przyczepność. Zwrócił też uwagę na to, że s.a. cyazypyr nie lubi pH powyżej 7, więc woda do zabiegu preparatami zawierającymi tę substancję – Verimark 200 SC i Benevia 100 OD – powinna mieć odpowiednio niższe pH, by ta substancja się nie rozłożyła.
Marcin Żabowski poinformował również, że w przyszłym roku firma FMC zamierza wprowadzić na rynek nawóz w formie granulatu opartego na teflutrynie. Tego typu środki produkcji są już dostępne w uprawach m.in. ziemniaka jednak zwracając uwagę na rosnący problem szkodników glebowych i ponoszone straty w wyniku ich bytowania istnieje potrzeba zwiększenia możliwości ochrony w tym zakresie również warzyw kapustnych. Będzie to produkt gazujący, który zwalczy m.in. pędraki i drutowce.
Biorozwiązania
Mateusz Gracka zwrócił uwagę, że na polu kalafiorowym pp. Paculów stosowano integrowaną ochronę roślin, w ramach której świetnym uzupełnieniem preparatów chemicznych były rozwiązania biologiczne oparte na żywych mikroorganizmach. Z szerokiego portfolio firmy Biocont na plantacji stosowany był z bardzo dobrym skutkiem środek Naturalis, zawierający pożyteczny gatunek grzyba – Beauveria bassiana szczep ATCC 74040. Grzyb ten ogranicza populacje mączlików, przędziorków i wciornastków. Z powodzeniem może też być aplikowany doglebowo w celu zwalczania drutowców poprzez opryskiwanie średnio- lub grubokropliste, bądź też przy zastosowaniu linii nawadniających. Prelegent podkreślił, że zabieg będzie skuteczniejszy, gdy producent zapewni wystarczająco wysoką wilgotność (preparat działa kontaktowo na szkodniki więc zabieg powinien być wykonany z użyciem dużej ilości wody). W tym celu warto poczekać na sprzyjające warunki pogodowe (dni pochmurne, wykonanie nawadniania bezpośrednio po zabiegu). Dzięki temu szybciej nastąpi bezpośredni kontakt zarodników grzyba i larw szkodnika.
– Po około 2 tygodniach od aplikacji preparatu Naturalis problem z drutowcami zostaje zażegnany metodą biologiczną – poinformował M. Gracka.
Nie jest łatwo zapanować nad rosnącym zagrożeniem ze strony szkodników. Ich zwalczanie było wspomagane również przez zainstalowanymi pułapek feromonowych (na paciornicę krzyżowiankę i tantnisia krzyżowiaczka) i zapachowo-pokarmowych (na śmietkę kapuścianą). Po stwierdzeniu obecności tantnisia krzyżowiaczka zwalczano go preparatem Lepinox Plus, zawierającym pożyteczne bakterie Bacillus thuringiensis subsp. kurstaki, szczep EG 2348. Bakterie te zwalczają dodatkowo gąsienice piętnówki kapustnicy i bielinka kapustnika. Wykładowca zachęcił do jego stosowania zaraz po wylęganiu gąsienic z jaj, gdyż wtedy zabieg wykazuje najwyższą skuteczność. W związku z powyższym bardzo istotny jest monitoring plantacji za pomocą pułapek fermonowych pn. Delta Stop. Na plantacji kalafiorów aplikowano również naturalne preparaty wspomagające ochronę: Altela i Memcomba. Są to stymulatory odporności mechanicznej (Altela) oraz systemicznej (Memcomba) poprawiające trwałość ściany komórkowej i tym samym odporność roślin na stresowe warunki biotyczne i abiotyczne. W uprawie warzyw należy je stosować czterokrotnie w dawce 1-2 l/ha co 7-10 dni.
Na miejsce wycofywanych środków chemicznych wprowadzane są nowe, których skład oparty jest na żywych mikroorganizmach oraz substancjach dopuszczonych w rolnictwie ekologicznym. Zastosowane w optymalnych warunkach i zgodnie z etykietą są często równie skuteczne, co ich konwencjonalne odpowiedniki. W dobie sukcesywnie wycofywanych środków chemicznych warto wypróbować biorozwiązania oferowane przez firmę Biocont – przekonywał Mateusz Gracka.
