Opis szkodnika

Rolnica zbożówka to nocny motyl z brązowym tułowiem i jaśniejszym, silnie segmentowanym odwłokiem. Rozpiętość skrzydeł dochodzi 40-45 mm. Przednie skrzydła są ciemnobrunatne z rysunkiem w kształcie ciemnych, falistych linii. Tylne skrzydła są jaśniejsze.

Gąsienice rolnicy zbożówki są duże, długości od 30 do 60 mm i około 5 mm grubości, jasnoszare, szarobrunatne lub oliwkowozielone, z ciemną linią na grzbiecie i znamieniem na głowie w kształcie litry X. Spód ciała mają w jaśniejszym kolorze.  Po dotknięciu zwijają się w kłębek.

Poczwarka czerwonobrunatna, ma długość do 20 mm, jest zamknięta.

Cykl rozwojowy

W Polsce, w przypadku rolnicy zbożówki obserwuje się przeważnie dwa pokolenia w ciągu roku. Ostatnie stadia rozwojowe gąsienic zimują w glebie, najczęściej na głębokości do 25-30 cm. Przepoczwarczają się wczesną wiosną, kiedy temperatura gleby przekracza 10ᵒC. Motyle pierwszego pokolenia latają od połowy maja i w czerwcu, drugiego od połowy lipca (początek sierpnia) do października (maksymalnie do listopada). Są aktywne o zmierzchu i w nocy. Dzień spędzają w ukryciu a w nocy przylatują na kwiaty (odżywiają się ich nektarem).
Okres składania większości jaj ma miejsce na przełomie maja i czerwca. Każda samica złożyć może do 2000 jaj w ciągu kilku dni. Jaja (w kolorze białym) często składane są na grudkach ziemi u nasady roślin żywicielskich oraz chwastów z rodziny komosowatych lub babkowatych. Z jaj po kilku dniach wylęgają się gąsienice, które przechodzą 6 stadiów rozwojowych.

Szkodliwość

Młode gąsienice żerują w dzień na nadziemnych częściach roślin. Starsze osobniki przenoszą się w dzień na części podziemne, nocą zaś wchodzą na powierzchnię i uszkadzają roślinę u podstawy. Rośliny przewracają się. Największe szkody występują, gdy żerowanie gąsienic zbiega się ze wschodami i początkowym rozwojem roślin. Będąc w glebie szkodniki podgryzają bulwy i korzenie. Jest to zjawisko szczególnie groźne dla warzyw korzeniowych. Często skutek żerowania widać dopiero przy zbiorze. Tak uszkodzone rośliny tracą wartość handlową.

Zwalczanie metodą integrowanej ochrony roślin:

  • Jedną z podstawowych zasad w przeciwdziałaniu występowaniu szkodników glebowych jest przestrzeganie prawidłowego zmianowania. Bardzo istotną rolę ogrywają zabiegi agrotechniczne – rolnice najlepiej zwalczać mechanicznie. Należy wykonać podorywkę bezpośrednio po zbiorze roślin oraz jesienią głęboką orkę.
  • Jeżeli na okolicznych uprawach w poprzednim sezonie stwierdzono uszkodzenia powodowane przez te szkodniki, to przed założeniem uprawy należy wykonać kilka odkrywek glebowych, o powierzchni około 1 m2 (10-16 szt./ha) na głębokość do 25 cm.
  • Próg zagrożenia wynosi 4-6 larw na m2.
  • W sezonie wegetacyjnym na plantacjach i w ich pobliżu należy niszczyć chwasty, na których samice chętnie składają jaja.
  • Do odławiania samic motyli stosuje się pułapki feromonowe: typu delta – w kształcie trójkątnego „domku” z podłogą lepową oraz dyspenserem feromonowym – oraz typu kominowego (składa się z plastikowego daszka z otworem, w którym umieszcza się koszyczek wraz z dyspenserem, części środkowej z lejkiem i przezroczystym pojemnikiem). Oba typy pułapek należy umieścić w uprawie na stojaku z uchwytem, ponad wierzchołkiem roślin. Należy je regularnie lustrować na obecność szkodników oraz regularnie wymieniać dyspensery feromonowe (zazwyczaj raz w miesiącu) i podłogi lepowe (pułapki delta). Dyspensery dopasowane są do konkretnego gatunku rolnicy.
  • W przypadku stwierdzenia uszkodzeń na roślinach spowodowanych żerowaniem rolnic należy zastosować opryskiwanie interwencyjne (wieczorem lub w nocy) środkiem ochrony roślin zarejestrowanym do tego celu.