Wymagania klimatyczne i glebowe kapusty białej
Polska jest największym producentem kapusty głowiastej w krajach Unii Europejskiej. Kapusta nie ma wysokich wymagań cieplnych i jest z powodzeniem uprawiana na terenie całego kraju. Najlepiej rośnie na glebie przepuszczalnej, żyznej, zasobnej w składniki pokarmowe, próchnicznej. Ma bardzo duże wymagania wodne.
Temperatura
Optymalna temperatura wzrostu kapusty mieści się w zakresie 15-20oC. Wzrost roślin ustaje przy temperaturze niższej od 5oC i wyższej od 35oC. Wrażliwość na uszkodzenia mrozowe zależy od fazy rozwojowej roślin. Rozsada w pełni wyrośnięta i dobrze zahartowana wytrzymuje spadki temperatury do – 6oC. Po wysadzeniu rozsady w pole, dłużej trwający spadek temperatury poniżej 10o C może być przyczyną jarowizacji roślin i wybijania w pędy kwiatostanowe. Dojrzałe główki kapusty późnej znoszą przymrozki do – 8oC, ale taki przymrozek może uszkodzić główki jeszcze nie wyrośnięte, intensywnie rosnące, szczególnie jeśli spadek temperatury następuje gwałtownie po okresie ciepłej pogody. Także utrzymująca się w dłuższym okresie czasu temperatura powyżej 25o C jest niekorzystna, gdyż bywa przyczyną zaburzeń w wiązaniu główek.
W warunkach wysokiej temperatury w połączeniu z niską wilgotnością powietrza rośliny słabo się rozrastają, wydają niski plon, a główki są gorszej jakości.
Wymagania glebowe
Kapusta wymaga gleb w dobrej kulturze, żyznych, próchnicznych, o wysokiej pojemności wodnej. Do jej uprawy nie nadają się gleby podmokłe. Nadmiar wilgoci w glebie i wysoki poziom wody gruntowej (wyższy niż 80–100 cm) jest dla kapusty szkodliwy. Najlepsze są gleby piaszczysto-gliniaste, czarnoziemy, czarne ziemie, lessy, mady nadrzeczne i strukturalne bielice. Nadają się też gleby torfowe, ale tylko dla upraw średnio późnych i późnych. Nie wskazane są gleby zbyt ciężkie i zimne, np. niektóre iły oraz bardzo lekkie gleby piaszczyste. Odczyn gleby powinien wynosić: 6,5-7,3 dla gleb mineralnych i 6-6,5 dla torfowych. Na glebach lżejszych przyjmuje się niższą z zalecanych wartości pH dla kapusty, a na ciężkich wyższą. Kapusta źle rośnie na glebach kwaśnych, na których zwykle występuje niedobór niektórych składników pokarmowych (zwłaszcza molibdenu) i częściej dochodzi do porażana jest przez bardzo groźną chorobę – kiłę kapusty.
Wymagania wodne
Kapusta ma bardzo duże wymagania wodne. Niedostatek wilgoci w glebie, po posadzeniu rozsady, może spowodować wypadanie roślin. Niedobór wody hamuje wzrost kapusty w każdym okresie, ale jej potrzeby wodne znacznie wzrastają od fazy zawiązywania główek.
Płodozmian
Należy zachować 4 letniej przerwy w uprawie na tym samym stanowisku warzyw kapustnych i rzepowatych, a z roślin rolniczych rzepaku, brukwi i gorczycy. Zapobiega to wystąpieniu i rozprzestrzenianiu się kiły kapusty, jednej z najgroźniejszych chorób kapusty. Unikać należy też uprawy po burakach, fasoli i szpinaku, ze względu na ryzyko wystąpienia i rozprzestrzeniania się nicieni, głównie mątwika burakowego.
Zestawienie gatunków (korzystne i niekorzystne) jako przedplonu dla kapusty:
- Gatunki korzystne – pszenica, owies, żyto z wsiewką, ziemniaki, gryka, koniczyna lub lucerna (jedno lub dwuletnie), cebula, marchew, ogórek, pomidor, por, seler, cykoria sałatowa, bób, groch, skorzonera
- Gatunki niekorzystne – wszystkie kapusty, kalafior, brokuł, brukselka, jarmuż, kalarepa, rzepa, rzodkiew, rzodkiewka, chrzan, rzepak jary i ozimy, rzepik, brukiew, gorczyca, buraki (wszystkie), szpinak, fasola.
Zestawienie gatunków (korzystne i niekorzystne) z wykorzystaniem kapusty jako poplonu:
- Gatunki korzystne – zboża, ziemniaki, cebula, bób, marchew, ogórek, pomidor, por, seler, sałata, skorzonera
- Gatunki niekorzystne – buraki, cykoria sałatowa, groch, fasola, wszystkie warzywa kapustne (kapusty, kalafior, brokuł, brukselka, jarmuż, kalarepa oraz rzepa, rzodkiew, rzodkiewka, chrzan, rzepak jary i ozimy, rzepik, brukiew, gorczyca, kapusty pastewne, szpinak.
Bardzo wysokie wymagania pokarmowe kapusty, zwłaszcza dotyczące azotu, sprawiają, że bardzo ważny jest dobór przedplonu pod względem jego wartości nawozowej. Dobrymi przedplonami, wnoszącymi spore ilości azotu wiązanego z powietrza, są wieloletnie rośliny motylkowate w mieszankach z trawami, przyorywane po 1 lub 2 latach uprawy. Starsze uprawy tych roślin (3-letnie i starsze) lub wieloletnie ugory są niekorzystne ze względu na nagromadzanie się w glebie szkodników (larwy rolnic, drutowców, leni).
Źródło: „Metodyka INTEGROWANEJ PRODUKCJI KAPUSTY GŁOWIASTEJ”, Opracowanie zbiorowe Instytutu Ogrodnictwa w Skierniewicach, Warszawa 2016 r.