Uprawa sałaty – wymagania klimatyczne

Wpływ światła na uprawę sałaty

Sałata należy do roślin długiego dnia, czyli do zakwitnięcia potrzebuje ponad 14 światła. Uprawia się ją głównie w okresach gdy dzień jest krótszy niż 12 godzin. Zbyt duża ilość światła może dojść do wytworzenia części generatywnych, przez co sałata traci swoje walory smakowe. Dotyczy to głównie odmian liściastych. Są też odmiany mniej wrażliwe na długość dnia, tzw. letnie, które można uprawiać od czerwca do sierpnia. Oprócz długości dnia istotną rolę odgrywa intensywność światła. Do prawidłowego rozwoju części wegetatywnej potrzeba 4-6 tys. luksów (10 MJ/m2) na dobę.

Na niedobór światła bardzo wrażliwa się rozsada oraz rośliny w fazie wiązania główek. Brak światła powoduje wydłużanie się międzywęźli wewnątrz główki, mniejsze zwijanie liści oraz ograniczenie fotosyntezy i spowolnienie przetwarzania związków azotowych.

Niedoświetlenie roślin może występować przy zbyt dużych nasadzeniach – optymalnie 9-20 szt./m2, w zależności od odmiany i czasu uprawy.

Aby uprawa sałaty, w okresie od jesieni do wczesnej wiosny była efektywna należy doświetlać rozsadę, a w miesiącach zimowych, także uprawę w szklarni. Rozsada powinna być doświetlana do momentu sadzenia, jednak nie wcześniej, niż w trzy dni po ukazaniu się liścieni. Na miejscu stałym doświetlanie należy zakończyć 1 tydz. przed zbiorem.

Uprawa sałaty – zalecana temperatura

Krytyczną temperaturą minimalną w uprawach sałaty jest 5°C, zaś maksymalną 20°C. Sałata najlepiej rośnie w stosunkowo niskiej temperaturze. Długotrwała obniżenie temperatury (nawet do -3°C) sałata znosi na etapie 4-5 liści rozety. W temperaturze poniżej 8°C rośnie wolno, jej liście są twarde, mało soczyste, o zwężonej blaszce, główki są słabo wiązane, mogą wystąpić też przebarwienia antycyjanowe. Zbyt wysoka temperatura stymuluje wybijanie pędów kwiatostanowych, wydłużają się międzywęźla wewnątrz główki, pogarsza się smak – liście stają się gorzkie. Na wysoką temp. mniej wrażliwe są młode rośliny.

W okresie wiązania główek problemem mogą być zasychające liście na skutek wysuszenia podłoża, nadmiernej transpiracji i oparzenia liści.

Latem w uprawach tunelowych obniżenie temp. można uzyskać poprzez wietrzenie i cieniowanie obiektów. W uprawach polowych sałatę chronią przed niskimi temperaturami (do -5°C) płaskie przykrycia, takie jak biała agrowłóknina lub folia perforowana.

Wilgotność

Sałata ma bardzo płytki system korzeniowy i w związku z tym konieczne jest utrzymanie optymalnej wilgotności podłoża, szczególnie w okresie wiązania i wypełniania główek. Mała różnica wilgotności w podłożu pomiędzy dniem a nocą stymuluje wzrost wegetatywny sałaty.

Niska wilgotność podłoża wpływa negatywnie na konsystencję liści, stymuluje tworzenie pędu kwiatostanowego, powoduje problemy z pobieraniem składników pokarmowych oraz sprzyja infekcjom mączniakiem rzekomym. Duże wahania wilgotności podłoża ograniczają pobieranie i transport wapnia w roślinie, co prowadzi do chorób fizjologicznych związanych z niedoborem tego pierwiastka. Liście intensywnie transpirują wodę i w przypadku jej braku ulegają odwodnieniu – brzegi liści zewnętrznych brunatnieją i zasychają.

Nadmiar wody w podłożu sprzyja infekcjom chorobami, takimi jak szara pleśń i zgnilizna twardzikowa oraz chorobom bakteryjnym.

Wilgotność względna powietrza powinna wynosić około 70-85%. Nadmiar wilgoci w powietrzu najgroźniejszy jest w okresie wypełniania główek. W takich warunkach następuje brunatnienie i gnicie liści wewnętrznych. Objawy te można zaobserwować zarówno w niskiej, jak i w wysokiej temperaturze. Przy gwałtownym spadku temp. poniżej 8°C pojawia się tzw. szklistość liści.

W uprawach sałaty pod osłonami wskazane jest nawadnianie dokorzeniowe za pomocą linii kroplujących.  W uprawach polowych rośliny można podlewać przy użyciu deszczowni zraszających.  Pod płaskimi przykryciami panuje wysoka wilgotność podłoża i powietrza – nie ma potrzeby dodatkowego nawadniania.

Tab. Zalecenia temperatury i wilgotności podczas kolejnych etapów uprawy sałaty

Źródło: „Uprawa sałaty w polu i pod osłonami” Agnieszka Stępowska, Maria Rogowska